7 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

ARFID staat voor Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder. ARFID is een eetstoornis waarbij het individu verschillende soorten voedsel vermijdt. Het voedsel dat vermeden wordt heeft vaak een bepaalde textuur, smaak, of kleur. Dit zorgt ervoor dat je bepaalde belangrijke voedingsstoffen, vitaminen, en mineralen niet voldoende inneemt. Dit kan onder andere tot gewichtsafname en groeistoornissen leiden. Ook kan het zo zijn dat het individu uit schaamte voor de eetstoornis ARFID niet graag eet in het bijzijn van anderen, en veel sociale gelegenheden dan ook uit de weg gaat.

Deze stoornis is relatief kort geleden (2013) pas erkend door het handboek voor psychische stoornissen, DSM. Onderzoek naar deze eetstoornis en de behandelingen ervan staan dan ook nog in de beginfase. Wel is er reden te concluderen dat bepaalde behandelingen aRFID kunnen genezen.

De eetstoornis ARFID wordt vaak bij kinderen vastgesteld. Het kan echter ook voorkomen bij volwassenen. Wanneer iemand ARFID heeft, wil hij of zij bepaald voedsel niet eten door de kleur, smaak, of textuur. Het kan ook voorkomen dat iemand bepaalde etenswaren niet wil eten uit angst om zich te verslikken. Het kan zijn dat je dan bijvoorbeeld alleen gepureerde voeding wilt eten. Deze vorm van ARFID is het resultaat van angst gevoelens die binnen het individu aanwezig zijn.

Een andere vorm van ARFID is desinteresse in eten. Het is in dat geval niet zo dat je bepaald eten niet eet door de kleur ervan. Je bent simpelweg niet geïnteresseerd in eten, en eet dus ook te weinig. 

Hoe ARFID precies ontstaat is tot nog toe niet bekend. Er wordt gedacht dat persoonlijke aanleg en persoonlijke karakteristieken hierop van invloed zijn. Ook wordt gedacht dat in sommige gevallen ARFID wordt veroorzaakt door een traumatische situatie. Bijvoorbeeld, wanneer je eens heel erg ziek bent geworden na het eten van een bepaald etenswaar, of wanneer je je ergens heel erg in hebt verslikt.

Comorbiditeit van ARFID en een andere psychische stoornis blijkt erg prevalent. ARFID komt vaak voor in combinatie met een angststoornis, autisme of ADHD.

ARFID heeft in elk individu kenmerken die typerend zijn voor deze eetstoornis. Om erachter te komen of jij, of iemand in jouw omgeving ARFID heeft, bekijk je de overeenkomsten met de onderstaande symptomen:

  • Het individu wilt bepaalde etenswaren niet eten door de kleur, textuur of smaak ervan.
  • Gewichtsverlies
  • Groei problemen wanneer het gaat om een kind met ARFID
  • Het individu heeft geen angst om aan te komen, zoals bij andere eetstoornissen het geval is.
  • Het individu heeft niet per definitie een negatief zelfbeeld, zoals bij andere eetstoornissen vaak het geval is.
  • Je kan een bijkomende psychische stoornis hebben, zoals een angststoornis.
  • Je krijgt niet genoeg noodzakelijke voedingsstoffen binnen, waardoor je je moe voelt en weinig energie hebt.
  • Je hebt geen interesse in eten of hebt een verminderde eetlust.
  • Je gaat sociale gelegenheden uit de weg waarbij er gegeten wordt.

Wanneer je denkt ARFID te hebben, kun je het beste direct een afspraak maken bij de huisarts. Jouw arts zal met jou de symptomen bespreken die jij opmerkt, en de symptomen die de mensen in jou naaste omgeving opmerken. Daarnaast zijn de gedachten rondom jouw zelfbeeld van belang. ARFID onderscheidt zich namelijk van de andere eetstoornissen omtrent gedachten wat betreft het zelfbeeld.

Verder zal de huisarts fysiek onderzoek uitvoeren. Zo zal het gewicht worden bepaald, en zal een bloedonderzoek worden uitgevoerd. Ook is belangrijk dat de symptomen niet het resultaat zijn van een andere oorzaak, zoals een allergie. Wanneer andere oorzaken zijn uitgesloten, en de bevindingen passen bij de eetstoornis ARFID, zal de ARFID diagnose worden gesteld.

Nadat de ARFID diagnose is gesteld, zal de huisarts jou doorverwijzen naar een kliniek waar je een ARFID behandeling kunt volgen om van de eetstoornis te genezen. De vooraanstaande kliniek waar jij behandeld wilt worden kan worden gekozen in overleg met jouw arts of psycholoog.

ARFID geneest meestal niet zonder ARFID behandeling. Wanneer ARFID niet wordt behandeld kan dit vervelende gevolgen hebben die in een aantal gevallen ernstig kunnen zijn. Een aantal gevolgen kunnen zijn: broze botten, haaruitval, ondervoeding, verminderde energie, en sociale isolatie. Om dit te voorkomen, is ARFID behandeling van groot belang.

Er zijn een aantal behandelingen die worden gebruikt om ARFID te behandelen. Deze behandelingen hebben in het verleden aangetoond te helpen bij het genezen van ARFID. Welke behandeling voor jou het beste zal werken, is afhankelijk van de oorzaak die aan de ARFID eetstoornis ten grondslag ligt.

Omdat ARFID vaak bij kinderen wordt gediagnosticeerd, worden in veel gevallen de ouders van het kind betrokken bij het behandel traject van een ARFID eetstoornis kind.

De volgende behandelingen worden aangeboden om van ARFID te herstellen.

Exposure therapie

De belangrijkste behandeling die bij veel ARFID patiënten wordt toegepast is exposure therapie. Bij exposure therapie wordt je in kleine, behapbare stapjes blootgesteld aan de etenswaren die jij niet wilt eten. Door dit geleidelijk te doen zal, de angst die opkomt bij het individu te controleren zijn. Doordat het individu steeds meer went aan het eten van de etenswaren, en de ervaring opbouwt dat het eten van deze etenswaren geen negatieve gevolgen heeft, zal de ARFID afnemen.

Een voorbeeld hiervan is het eten van een een wortel. Wanneer je een angst hebt voor het eten van oranje etenswaren, vermijd je normaliter het eten van wortels. Tijdens exposure therapie zul je met een maaltijd een heel klein stukje wortel krijgen. Wellicht wordt eerst geprobeerd het stukje wortel in de mond te houden en niet door te slikken. Door deze kleine stappen steeds verder op te bouwen, kan iemand herstellen van de stoornis.

Cognitieve gedragstherapie

Wanneer de ARFID wordt veroorzaakt door angst of een traumatische gebeurtenis, zoals je verslikken of overgeven, kan cognitieve gedragstherapie een uitkomst bieden. Tijdens cognitieve gedragstherapie bekijk je in detail jouw huidige gedachten. Samen met de psycholoog ondervind je of deze gedachten bijdragen aan een gezonde leefstijl of niet, en of deze gedachten accuraat zijn.

Wanneer dit niet het geval blijkt te zijn, bespreek je met de psycholoog een ander gedachte patroon omtrent de gebeurtenis of het etenswaar, en leer je hoe je dit denkpatroon in het dagelijks leven kan toepassen. Je ontvangt dus ook praktische informatie over leven met ARFID en de denkpatronen hier omheen.

Er is geen medicatie beschikbaar die je van ARFID kan doen genezen. Je kunt wel medicatie ontvangen wanneer je je door de ARFID somber of angstig voelt. Wanneer deze gevoelens therapeutische behandeling in de weg staan, wordt soms medicatie voorgeschreven. Bij kinderen wordt medicatie minder snel voorgeschreven dan bij volwassenen met ARFID.

Wanneer er bij iemand met ARFID sprake is van ernstige ondervoeding, is het noodzakelijk om eerst het fysieke welzijn te behandelen voordat psychische behandeling wordt aangeboden. Als iemand ernstig ondervoed is, zal iemand voedingssupplementen of sondevoeding toegediend krijgen om aan te sterken, en ervoor te zorgen dat het lichaam kan blijven functioneren. 

Denk je ARFID te hebben, of heb je opgemerkt dat jouw kind, of iemand in jouw naaste omgeving symptomen van ARFID vertoont, dan zijn er een aantal tips die je kunt opvolgen om te helpen:

  • Praat erover met mensen in jouw omgeving. Dit lucht op en geeft je een rustiger gevoel.
  • Ga naar de huisarts om de symptomen te bespreken. De huisarts kan vaststellen of het daadwerkelijk om de eetstoornis ARFID gaat.
  • Wanneer je symptomen bij je kind opmerkt van een ARFID eetstoornis kind, zoals het niet willen eten van bepaalde etenswaren, hoeft dit niet altijd direct te betekenen dat hij of zij ARFID heeft. Kinderen maken vaak verschillende fases door waarin zij kieskeuriger zijn. Houdt dit langer aan, of leidt dit tot gewichtsverlies, dan is er wel reden tot zorg.
  • Doe ontspanningsoefeningen om de rust te bewaren. Stress heeft een negatief effect op deze stoornis en zal de symptomen verergeren. Je kunt ontspanningsoefeningen doen, zoals ademhalingsoefeningen, of meditatie.
  • Doe online de ARFID test om erachter te komen of de symptomen die jij ervaart op het eerste gezicht passen bij de eetstoornis ARFID. Let wel op, de ARFID test is slechts een indicatie. Voor een ARFID diagnose dien je een afspraak te maken met de huisarts.

Er zijn meerdere manieren waarop je ARFID kunt behandelen. Een ambulante behandeling heeft vaak de voorkeur wanneer het om kinderen gaat. Het kind kan thuis blijven slapen en komt alleen voor behandeling, samen met zijn of haar ouders naar de kliniek. Er wordt pas voor opname gekozen wanneer het gaat om ernstige gevallen waarbij sprake is van ondervoeding.  

Een kliniek waar uitsluitend hoogwaardige behandeling wordt aangeboden aan mensen die een behandelplan op maat willen, is de Balance kliniek. Balance heeft de nodige ervaring in huis en biedt behandelingen aan van psychologen, artsen, ervaringsdeskundigen, en psychiaters. Ervaringsdeskundigen kunnen erg waardevol zijn voor een individu met ARFID, aangezien zij soortgelijke ARFID ervaringen delen.

Wat Balance onderscheidt van andere klinieken is het oog voor detail, behandelplannen op maat, en de luxueuze faciliteiten in Majorca en Marbella in Spanje, Zurich in Zwitserland, en Londen in het Verenigd Koninkrijk waar de behandeling plaats vindt.

Meer artikelen over Eetstoornis

Bed Herkennen En BehandelenWat Is OrthorexiaBoulimia NervosaArfid EetstoornisBoulimia BehandelingAnorexia BehandelingHoe Kunnen Eetstoornissen Behandeld Worden