8 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij iemand systematisch twijfel zaait bij een ander om zo controle te krijgen. Het doel is om het slachtoffer te laten twijfelen aan zijn of haar eigen geheugen. Zo weet het slachtoffer niet meer wat de realiteit is. 

Op deze pagina zullen we verschillende voorbeelden en technieken van gaslighting bespreken, zodat je beter in staat bent om het te herkennen. Ontdek hoe je jezelf kunt beschermen en effectief kunt reageren op gaslighting-situaties.

Gaslighting is een vorm van emotionele manipulatie waarbij een persoon opzettelijk verwarring, twijfel en onzekerheid bij een ander creëert om controle over hen te krijgen. Het wordt vaak gebruikt in relaties en situaties waarin de dader de macht wil behouden. Een voorbeeld is gaslighting door een narcist

De term “gaslighting” komt van het toneelstuk uit 1938 en de latere verfilming “Gas Light”, waarin een echtgenoot zijn vrouw tot waanzin probeert te drijven door haar perceptie van de werkelijkheid te manipuleren.

alt=”gaslighting betekenis” class=”uag-image-12098″ width=”1024″ height=”683″ title=”” loading=”lazy”/>

Gaslighting omvat het ontkennen van gebeurtenissen, verdraaien van feiten, het stellen van onredelijke eisen en het constant bekritiseren van de slachtoffers, waardoor ze hun eigen realiteit gaan betwijfelen. Het doel is om het vertrouwen van het slachtoffer te ondermijnen, zodat ze afhankelijk worden van de dader en hun eigen gevoel van eigenwaarde verliezen.

Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie waarbij een persoon of groep subtiel of opzettelijk de realiteit van een ander individu vervormt, waardoor deze gaat twijfelen aan zijn waarnemingen, herinneringen en geestelijke gezondheid. 

Gaslighting kan door vrouwen en mannen worden uitgevoerd. Het bestaat vaak uit een reeks tactieken die erop gericht zijn om het vertrouwen van het slachtoffer te ondermijnen en hem of haar te laten twijfelen aan het eigen oordeel. Deze tactieken kunnen bestaan uit liegen, de waarheid ontkennen, tegenstrijdige verklaringen afleggen en vals bewijs presenteren. De gaslighter, kan ook emotionele manipulatie gebruiken, zoals schuldgevoelens aanpraten of het slachtoffer spelen, om het doelwit verder te verwarren en te controleren.

Het doel van gaslighting is meestal om macht en controle te krijgen over het slachtoffer. Door hen aan hun eigen werkelijkheid te laten twijfelen, kan de gaslighter de gedachten, emoties en acties van het slachtoffer manipuleren om ze aan hun eigen agenda aan te passen. Dit kan in verschillende relaties voorkomen, waaronder romantische relaties, familie relaties, vriendschappen of werkomgevingen.

Gaslighting kan ernstige psychologische en emotionele gevolgen hebben voor het slachtoffer. Ze kunnen gevoelens van verwarring, zelftwijfel en verlies van vertrouwen in hun eigen oordeel ervaren. Na verloop van tijd kan gaslighting leiden tot angst, depressie en een verminderd gevoel van eigenwaarde. Slachtoffers kunnen steeds afhankelijker worden van de gaslighter voor bevestiging en begeleiding, waardoor de machtsongelijkheid blijft bestaan.

Het herkennen van gaslighting is cruciaal voor individuen om zichzelf te beschermen tegen de schadelijke effecten. Dit houdt in dat ze moeten vertrouwen op hun eigen waarnemingen en steun moeten zoeken bij vertrouwde vrienden, familie of professionals. Het opbouwen van zelfvertrouwen, het stellen van grenzen en het onderhouden van een sterk ondersteunend netwerk kunnen mensen helpen om gaslighting te weerstaan en de controle over hun leven terug te krijgen.

Gaslighting is een manipulatieve tactiek waarbij een persoon opzettelijk iemands gevoel van realiteit en zelfvertrouwen ondermijnt. Het doel van gaslighting is om de persoon te laten twijfelen aan hun eigen waarnemingen, herinneringen en gezond verstand. Het kan moeilijk zijn om gaslighting te herkennen, omdat het geleidelijk en subtiel gebeurt. Hier zijn enkele tekenen om op te letten:

  • Ontkenning van gebeurtenissen: Een gaslighter zal de gebeurtenissen ontkennen of minimaliseren, zelfs als er bewijs is van het tegendeel. Ze kunnen zeggen: “Dat is nooit gebeurd, je verbeeldt het je.”
  • Leugens en tegenstrijdigheden: Gaslighters zullen vaak leugens vertellen en hun verhalen veranderen om verwarring te zaaien. Ze kunnen ook tegenstrijdige uitspraken doen om je in de war te brengen.
  • Vermindering van zelfvertrouwen: Gaslighters proberen je zelfvertrouwen te ondermijnen door je ideeën, meningen en gevoelens te bekritiseren. Ze maken je onzeker en laten je geloven dat je het altijd mis hebt.
  • Isolatie: Gaslighters willen dat je afhankelijk van hen bent, dus zullen ze proberen je van je vrienden en familie te isoleren. Ze kunnen negatieve opmerkingen maken over je dierbaren of proberen je te overtuigen dat ze niet te vertrouwen zijn.
  • Verwarring zaaien: Gaslighters gebruiken vaak verwarring tactieken om je in de war te brengen. Ze kunnen je constant tegenspreken, valse informatie geven of je laten geloven dat je geheugen je in de steek laat.
  • Schuld en verantwoordelijkheid: Gaslighters schuiven de schuld altijd op anderen. Ze zullen jou de schuld geven van hun eigen gedrag en je laten geloven dat alles wat fout gaat jouw fout is.

Als je merkt dat je voortdurend aan jezelf begint te twijfelen, je in de war voelt of je zelfvertrouwen is aangetast, kan het zijn dat je slachtoffer bent van gaslighting. Het is belangrijk om te onthouden dat gaslighting een vorm van emotioneel misbruik is en dat niemand het recht heeft om je zo te behandelen. Zoek steun bij vrienden, familie of een professional die je kan helpen om deze manipulatieve dynamiek te doorbreken.

De symptomen van gaslighting kunnen zowel mentaal als fysiek zijn. Om tijdig te kunnen handelen, is het belangrijk om je bewust te zijn van de symptomen van gaslighting en de impact ervan op zowel de mentale als fysieke gezondheid. 

Mentale symptomen kunnen onder andere zijn: constante verwarring, twijfel aan het eigen geheugen en waarneming, verlies van zelfvertrouwen, angstgevoelens, depressie, en het gevoel dat je gek wordt. De gaslighter zal proberen om de ander te laten denken dat ze de enige zijn die de situatie verkeerd zien, wat leidt tot een verlies van vertrouwen in de eigen gedachten en gevoelens.

Fysieke symptomen kunnen zich manifesteren als gevolg van de chronische stress die gaslighting veroorzaakt. Dit kan leiden tot slaapproblemen, vermoeidheid, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen, spierspanning en zelfs een verzwakt immuunsysteem. De constante emotionele manipulatie en stress van gaslighting kunnen een negatieve invloed hebben op het algemene welzijn en de lichamelijke gezondheid van het slachtoffer.

Gaslighting binnen een relatie is een manipulatieve tactiek waarbij één partner systematisch probeert de ander aan zichzelf te laten twijfelen. Het begint vaak subtiel, met kleine leugens, verdraaiingen van de waarheid of het ontkennen van gebeurtenissen. De gaslighter creëert een atmosfeer van verwarring en onzekerheid bij de andere partner, waardoor ze afhankelijk worden van de gaslighter voor hun gevoel van realiteit.

Iemand neemt de controle door middel van gaslighting om verschillende redenen. Het kan voortkomen uit een behoefte aan macht en controle over de ander. De gaslighter kan ook onzeker zijn en zijn eigen gebreken of fouten willen verbergen door de ander te kleineren of te manipuleren. In sommige gevallen kan het zelfs voortkomen uit een psychische stoornis.

Een relatie waarin gaslighting plaatsvindt, kan in stand blijven vanwege de emotionele afhankelijkheid die wordt gecreëerd. Het slachtoffer kan gaan geloven dat ze niet zonder de gaslighter kunnen, dat ze waardeloos zijn zonder hen, of dat ze de gaslighting verdienen. De gaslighter kan ook de angst inboezemen dat als het slachtoffer weggaat, niemand anders ooit van hen zal houden.

Als je in een relatie bent waarin gaslighting plaatsvindt, is het belangrijk om je bewust te worden van wat er gebeurt. Vertrouw op je eigen gevoelens en intuïtie, en zoek steun bij vrienden, familie of professionals. Maak jezelf niet verantwoordelijk voor het gedrag van de gaslighter en neem afstand van de relatie als dat mogelijk is. Het herstellen van zelfvertrouwen en het verwerken van de emotionele schade kan tijd kosten, maar het is mogelijk om een gezonde relatie met jezelf en anderen op te bouwen.

Gaslighting kan zich in verschillende situaties voordoen. Je kunt een vorm van gaslighting opmerken in informele situaties, zoals binnen relaties. Ook kan er sprake van gaslighting zijn op de werkvloer. Hier volgen enkele voorbeelden:

Relatie gaslighting

Een partner kan herhaaldelijk zijn misbruikende gedrag ontkennen of bagatelliseren, waardoor het slachtoffer zijn eigen gevoelens en ervaringen in vraag stelt. De misbruiker kan bijvoorbeeld zeggen: “Je overdrijft.” ” Dat heb ik nooit gezegd.”

Gaslighting op de werkvloer

 Een collega of baas kan een collega manipuleren door valse geruchten te verspreiden of hun werk te ondermijnen. Ze kunnen bijvoorbeeld zeggen: “Je bent te gevoelig.” ” Niemand anders heeft een probleem met de werkdruk.”

Gaslighting door een ouder

 Een ouder kan de emoties of ervaringen van zijn kind voortdurend ontkrachten, waardoor het aan zijn eigen gevoelens gaat twijfelen. Ze kunnen bijvoorbeeld zeggen: “Je bent gewoon dramatisch.” ” Zo is het niet gebeurd.”

Politieke gaslighting 

Een politicus kan misleidende tactieken gebruiken om de publieke opinie te manipuleren en het verhaal te controleren. Ze kunnen feiten ontkennen of de media beschuldigen van het verspreiden van nepnieuws om verwarring en twijfel te zaaien.

Gaslighting door vrienden

Een vriend kan consequent de meningen of prestaties van een andere vriend afwijzen of kleineren, waardoor deze aan zijn eigenwaarde gaat twijfelen. Ze kunnen zeggen: “Je bent niet zo getalenteerd als je denkt.” ” Mensen zijn gewoon aardig.”

Gaslighting kan verwoestend zijn voor iemands zelfvertrouwen en mentaal welzijn. Als je geconfronteerd wordt met gaslighting, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om jezelf te beschermen en te herstellen.

  1. Erken de manipulatie: Herken de tekenen van gaslighting en accepteer dat het plaatsvindt. Dit is een belangrijke eerste stap om jezelf te beschermen.
  2. Bouw een ondersteunend netwerk op: Zoek steun bij vertrouwde vrienden, familieleden of professionals zoals therapeuten. Zij kunnen je helpen om de realiteit te herstellen en je zelfvertrouwen te versterken.
  3. Vertrouw op je eigen waarneming: Leer vertrouwen op je eigen gedachten, gevoelens en herinneringen. Houd een dagboek bij om gebeurtenissen en emoties vast te leggen, zodat je een objectieve referentie hebt.
  4. Stel grenzen: Leer duidelijke grenzen te stellen en assertief op te treden. Laat je niet meeslepen in de manipulatieve tactieken van de gaslighter.
  5. Zoek professionele hulp: Overweeg therapieën die specifiek gericht zijn op het herstellen van de effecten van gaslighting, zoals cognitieve gedragstherapie of traumagerichte therapie. Balance biedt therapieën aan die mensen helpen te herstellen van psychische aandoeningen en kunnen ook ondersteuning bieden bij het herstellen van gaslighting.

Herstellen van gaslighting kost tijd en inzet, maar het is mogelijk. Met de juiste ondersteuning en hulp kun je jezelf weer opbouwen, je zelfvertrouwen herstellen en je leven in balans brengen. Neem contact op met Balance om te ontdekken welke therapieën en ondersteuning zij kunnen bieden om jou te helpen bij het herstelproces.