5 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Bij een eetstoornis ervaart iemand angst of enorme problemen tijdens het eten. Dit is vaak een obsessie geworden. Er bestaan verschillende eetstoornissen met verschillende symptomen, zoals extreem weinig of extreem veel eten. Vrijwel iedereen kent eetstoornissen als anorexia of boulimia, maar deze zijn niet te vergelijken met een ARFID eetstoornis. Bij anorexia of boulimia kan iemand namelijk erg angstig zijn om aan te komen, terwijl dit bij een ARFiD eetstoornis absoluut niet het geval is. 

Maar wat is ARFID eetstoornis eigenlijk? ARFID is een eetstoornis en staat voor Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder. Wanneer iemand lijdt aan een ARFID eetstoornis vermijdt iemand bepaalde soorten voedsel waardoor de voedselinname beperkt wordt. Dit betreft voornamelijk voeding met een bepaalde textuur, temperatuur, smaak, geur of kleur.

Wanneer iemand weigert om bepaald voedsel te eten, kan dit grote impact hebben op zowel de gezondheid als op het dagelijkse leven. Deze eetstoornis wordt daarom ook gezien als ernstige ziekte. Iemand kan hierdoor bijvoorbeeld veel gewicht verliezen en te weinig voedingsstoffen binnen krijgen. Daarnaast kan iemand sociale gelegenheden gaan vermijden. Denk hierbij aan etentjes of verjaardagen. Dit kan iemand erg beperken in zijn of haar sociale leven. Een adequate ARFID behandeling is dus van groot belang. 

Deze vorm van eetstoornis is nog relatief nieuw en onbekend en is pas in 2013 beschreven in het handboek van psychiatrie. Er zijn binnen Nederland daarom ook nog geen exacte cijfers bekend van hoeveel mensen er aan deze vorm van eetstoornis lijden. Het aantal volwassenen met een ARFID eetstoornis wordt geschat op ongeveer 130.000 mensen. Het aantal kinderen met een ARFID eetstoornis wordt geschat op ongeveer 150.000 kinderen. Het is bekend dat deze vorm van eetstoornis voornamelijk voorkomt bij jonge kinderen. Toch kunnen ook jong volwassenen hier klachten van ervaren. Daarnaast is ook gebleken dat ARFID en autisme vaak in combinatie voorkomt. 

Klachten die passen bij een ARFID eetstoornis zijn erg verschillend van klachten die iemand bij een andere eetstoornis, zoals anorexia of boulimia, ervaart. Iemand die lijdt aan een ARFID eetstoornis is over het algemeen niet angstig om aan te komen. Er zijn verschillende symptomen waaraan iemand een ARFID eetstoornis kan herkennen: 

  • Iemand vermijdt of weigert zelf bepaalde voeding te eten. Dit komt voornamelijk door de kleur, geur, smaak of textuur van het voedsel. 
  • Iemand heeft erg weinig eetlust. 
  • Iemand kan daardoor veel afvallen of in het geval van een kind kan het de groei beperken. Ook kan het zijn dat door selectieve voedselinname iemand juist erg ongezond eet een gewicht toeneemt. 
  • Er ontstaan overige lichamelijke problemen doordat iemand een tekort aan bepaalde voedingsstoffen heeft. 
  • Iemand met ARFID eet vaak hetzelfde. Dit komt omdat ze dit als veilig en vertrouwd ervaren. 

Verschillende factoren kunnen een rol spelen bij het ontwikkelen van een ARFID eetstoornis. Iemand met een ARFID eetstoornis vermijd bepaalde soorten voedsel. De achterliggende oorzaak van deze vermijding is vaak angst. Iemand is bang of angstig voor wat bepaalde soort voedsel met het lichaam zal doen. Deze angst kan zijn ontstaan na een traumatische gebeurtenis. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand zich heeft verslikt en bijna is gestikt in bepaalde soort voedsel. Ook kan iemand zich ernstig verbrand hebben aan voedsel. 

Ook andere factoren kunnen een rol spelen. Denk hierbij aan overgevoeligheid in de mond waardoor bepaalde smaken erg sterk en onprettig kunnen zijn. Ook allergieën of andere intoleranties kunnen een rol spelen bij deze eetstoornis. 

Daarnaast wordt vermoed dat erfelijkheid en opvoeding ook een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van een dergelijke eetstoornis. Wanneer er een eetstoornis in de familie voorkomt, is de kans groter dat iemand een eetstoornis zal ontwikkelen. 

Vaak zorgt een combinatie van (achterliggende) problemen voor het ontstaan van een dergelijke eetstoornis. Bij een ARFID behandeling is het daarom dus ook van belang om naar het gehele plaatje te kijken en niet enkel naar het aanpassen van het eetgedrag. 

ARFID en autisme
Het is daarnaast ook bekend dat een ARFID en autisme vaak in combinatie voorkomt. We spreken hier van comorbiditeit. Een ARFID eetstoornis kan ontstaan doordat iemand autisme heeft en hierdoor last heeft van sensorische overprikkeling. Door deze sensorische overprikkeling kan het voor iemand erg onprettig zijn om bijvoorbeeld voeding met een bepaalde textuur te eten. Deze klachten en obsessies kunnen dusdanig zijn, dat met kan spreken van een ARFID eetstoornis. 

Wanneer iemand lijdt aan een ARFID eetstoornis, kan dit grote gevolgen hebben voor de gezondheid. Deze eetstoornis wordt daarom ook gezien als ernstige ziekte. Doordat de voedselinname beperkt is, zal dit leiden tot gewichtsverlies. Daarnaast krijgt de persoon bepaalde essentiële voedingsstoffen niet binnen. Een tekort aan voedingsstoffen of vitamines kunnen op den duur ook verschillende gezondheidsproblemen veroorzaken. Iemand kan dus ondervoed raken. Hierdoor kunnen andere lichamelijke klachten ontstaan zoals vermoeidheidsklachten, groeiachterstanden, haaruitval of iemand kan broze botten en nagels krijgen. 

Naast lichamelijke gevolgen kan ARFID ook een invloed hebben op het sociale leven. De eetstoornis kan iemand dusdanig beperken waardoor hij of zij niet meer in gezelschap durft te eten. Wanneer iemand een sondevoeding krijgt, kan hij of zij zich hier ook erg voor schamen. Iemand zal steeds thuis willen blijven en sociale gelegenheden met eten willen vermijden. Hierdoor kan iemand steeds meer geïsoleerd raken. Dit kan op den duur zorgen voor psychische problematiek zoals het ervaren van somberheid en eenzaamheid. 

Het is belangrijk om adequate hulp bij eetstoornis in te schakelen. Door hulp bij eetstoornis te krijgen, is het mogelijk om geheel te herstellen van een ARFID eetstoornis. Raadpleeg dus altijd uw huisarts. Uw huisarts zal u doorverwijzen voor verdere ARFID behandeling. Dit zal meestal plaatsvinden bij een gespecialiseerde GGZ-instelling. 

Er bestaan verschillende behandelmogelijkheden voor iemand met klachten van een ARFID eetstoornis. Het is belangrijk om allereerst de oorzaak of achterliggende problematiek te analyseren. Hierdoor kan er een gericht  behandelplan worden opgesteld. 

  • Cognitieve gedragstherapie: Cognitieve gedragstherapie is een effectieve ARFID behandeling gebleken. De achterliggende angsten en het gedrag dat hieruit voortkomt, wordt tijdens de behandelingen aangepast. Dit gebeurd onder begeleiding van een gespecialiseerde therapeut. Hierdoor kunnen bepaalde gedachtes en gedragingen overwonnen worden en nieuwe gedragingen worden aangeleerd.  Cognitieve gedragstherapie als ARFID behandeling is effectief gebleken bij zowel kinderen als volwassenen. Wanneer het een kind met ARFID betreft, dan zullen ook de ouders of verzorgers bij de behandeling betrokken worden.
  • Applied Behaviour Analysis (ABA): Deze vorm van ARFID behandeling wordt vaak toegepast bij jonge kinderen met autisme. Bij ABA wordt het oude gedrag stapje voor stapje aangepast naar het gewenste gedrag. Dit gebeurd in kleine stapjes waarbij veel herhaling wenselijk is. 

Meer artikelen over Eetstoornis

Bed Herkennen En BehandelenWat Is OrthorexiaBoulimia NervosaArfid BehandelingBoulimia BehandelingAnorexia BehandelingHoe Kunnen Eetstoornissen Behandeld Worden