8 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Depressie is een mentale stoornis die veel voorkomt. 1 op de 5 mannen en 1 op de 4 vrouwen krijgt er tijdens zijn of haar levensduur mee te maken. Ieder jaar heeft zo’n 5% van de Nederlandse bevolking last van depressie. De nadruk ligt hierbij op mannen en vrouwen tussen de 35 en 40 jaar.

Een depressie wordt vaak gekenmerkt door somberheid en kan weken tot jaren aanhouden. Wanneer u of iemand die dichtbij u staat last heeft van depressieve gevoelens, is het zaak om zo snel mogelijk de diagnose te stellen zodat het individu op een efficiënte en discrete manier kan worden behandeld.

U vraagt zich misschien af hoe u depressie bij zichzelf of een ander kunt herkennen. Er is immers een verschil tussen u eens wat somber voelen, en een daadwerkelijke depressie.

Aan depressie ligt een ontregeling van de energiehuishouding ten grondslag. Bepaalde stoffen en hormonen in de hersenen zijn dan een tijd uit balans. Hoe lang dit evenwicht uit balans is verschilt per individu.

Deze ontregeling uit zich in depressieve gevoelens. Deze kunnen herkend worden aan de volgende kenmerken:

  • U heeft nergens zin in en heeft het gevoel geen energie te hebben. Dingen die u vroeger graag deed doet u nu niet meer.
  • U voelt zich het overgrote deel van de dag somber en ziet aspecten van het leven negatief in.
  • Uw eetlust is veranderd. Dit kan zich laten zien door gewichtsverlies of juist gewichtstoename.
  • U kunt zich minder goed concentreren, bijvoorbeeld op uw werk of studie.
  • Uw slaappatroon is veranderd. U slaapt minder dan gewoonlijk of kunt moeilijk in slaap komen. Ook kan het voorkomen dat u veel gaat slapen om aan de negatieve gevoelens te ontsnappen.
  • U heeft het gevoel dat u geen plek heeft in de samenleving.

De depressie wordt meestal omschreven als een combinatie van somberheid en angst die, wanneer deze niet wordt behandeld, psychotisch kan worden. Het stellen van de diagnose en het behandelen is dan ook uitermate belangrijk.

Bij het stellen van de diagnose depressie wordt vooral gekeken naar context waaruit de depressie is ontstaan. De depressie kan ontstaan uit de huidige relationele of maatschappelijke situatie van het individu die hij of zij somber inziet. Ook kan de depressie gegroeid zijn uit voorgaande ervaringen en trauma’s.

Bij het stellen van een diagnose wordt via verschillende testen gevraagd naar de actuele symptomen en de context waaruit de depressie ontstaan kan zijn. Aan de hand van het aantal symptomen en de aanleiding voor deze symptomen zal de huisarts de diagnose depressie stellen.

Wanneer de diagnose is gesteld wordt er gekeken naar mogelijke behandelingen. Samen met de arts zult u de beste behandeling kiezen voor uw situatie. In de meeste gevallen zullen eerst behandelingen worden toegepast waarbij geen medicatie komt kijken.

Er zijn verschillende manieren waarop de depressieve gevoelens op een non invasieve manier kunnen worden verminderd. Deze methoden kunnen gemakkelijk op een discrete manier worden uitgevoerd. Hiervoor kunt u bij verschillende centra terecht.

Faalangst Behandeling Nederland

Een methode die vaak door psychologen wordt aangeraden is het maken van een activiteitenlijst. Hierbij schrijft u alle activiteiten die u voorheen graag deed op. Vervolgens kunt u (onder begeleiding) een plan maken om deze activiteiten steeds vaker uit te voeren. Dit kan uw sombere gevoelens verlagen en u meer ‘zin’ geven om ook andere activiteiten uit te voeren.

Mensen met depressie wachten vaak af totdat zij zich beter voelen en meer zin te krijgen in activiteiten die zij voorheen deden. Het uitvoeren van leuke activiteiten wanneer u zich nog somber voelt kan het sombere gevoel echter verminderen. Een activiteitenlijst kan dus wel degelijk een goede methode zijn bij het behandelen van depressie.

Een methode die vaak door psychologen wordt beschreven als rustgevend en balancerend is Hartcoherentietraining. Deze ademhalingstechniek helpt u bij het verminderen van angstige gevoelens, waardoor u beter uw gedachten kunt relativeren.

Naast deze methoden zijn er verschillende therapieën beschikbaar die zonder medicatie een zeer significant effect kunnen hebben op het verminderen van depressie. Therapieën zijn beschikbaar in discrete centra en worden aangeboden door volleerd psychologen. Deze centra bieden u de meest uitgebreide behandelplannen om uw depressie zo snel mogelijk aan te pakken op een 1 op 1 basis.

Is de diagnose depressie gesteld? Dan zal u praktijkondersteuner u begeleiden in het starten van een behandeling. Er zijn verschillende therapieën beschikbaar in de behandelcentra in Nederland. U kunt samen met uw arts kiezen voor een van onderstaande therapieën.

Deze therapieën vallen allen onder ‘Psychotherapie’. Dit omvat alle therapieën die door een psycholoog of psychotherapeut worden aangeboden. De therapieën zijn over het algemeen gebaseerd op het praten over de klachten en de oorzaak ervan.  Er wordt vooral gekeken naar passieve negatieve gedachten om te zetten in actieve positieve gedachten.

Deze soorten psychotherapie zijn beschikbaar:

  • Gedragstherapie (GT). Gedragstherapie helpt u actiever in het leven te staan. Het gevoel geen energie te hebben wordt bij deze therapie aangepakt. Hierbij kan onder begeleiding ook gebruik gemaakt worden van een activiteitenlijst.
  • Interpersoonlijke therapie (IPT). Hierbij kijkt u samen met de psycholoog naar de huidige relaties in uw leven. Het kan gaan om relaties met familie, vrienden en eventueel een partner. U leert bij deze therapie verschillende technieken aan die uw interactie met anderen kunt verbeteren. Dit helpt anderen uw gemoedstoestand te begrijpen en geeft u het gevoel er niet alleen voor te staan.
  • Kortdurende psychodynamische therapie (PDT). Deze therapie legt de focus op uzelf. U kijkt naar uw gedrag en kijkt als het ware naar uzelf van buiten af. Deze therapie helpt u uw gedrag te begrijpen en vervolgens te veranderen.
  • Cognitieve gedragstherapie (CGT). Cognitieve gedragstherapie gaat enkel in op uw denkpatronen. Het doel hiervan is negatieve denkpatronen te doorbreken door technieken aan te leren die u uw negatieve gedachten laten beoordelen.

Andere soorten therapie die minder vaak voorkomen zijn:

Lichttherapie is een behandeling bij winterdepressie. U krijgt daarbij een aantal dagen tot weken licht van een speciale lamp die u gemoedstoestand kunnen doen verbeteren.

Running therapie is een psychomotorische therapie voor mensen met psychische klachten. De stoffen die vrijkomen bij het bewegen kunnen u negatieve gevoelens verminderen.

Muziektherapie is een vaktherapie. Muziek kan positieve gevoelens losmaken die negatieve gevoelens kunnen eradiceren.

Cognitieve gedragstherapie depressie

Cognitieve gedragstherapie is de therapie die het meest wordt toegepast in Nederland. Het kan in combinatie met medicatie worden toegepast, echter wordt vaak gestart met Cognitieve gedragstherapie zonder medicatie.

De therapie heeft de insteek dat gevoelens voortkomen uit interpretatie van situaties. Zo vormen denkpatronen die depressie veroorzaken.

Cognitieve gedragstherapie pakt de oorzaak van de depressie aan. De therapie vestigt de aandacht op de denkpatronen en de negatieve gedachten die daarbij komen. Daarna wordt geleerd hoe het individu de negatieve gedachte kan afwegen en beoordelen op relevantie in relatie tot de situatie waar het individu mee te maken heeft. Zo probeert deze therapie het individu zelf tot de conclusie te laten komen dat de negatieve gedachte niet passend is en deze zal veranderen. Door dit regelmatig te doen zal het denkpatroon worden doorbroken waardoor de negatieve gevoelens niet of minder zullen ontstaan.

Acupunctuur depressie

Uit onderzoek is gebleken dat acupunctuur symptomen van depressie significant kan verlagen. Dit komt doordat acupunctuur de aanmaak van onze lichaamseigen stoffen stimuleert. Dit helpt de stoffen in het lichaam in balans te krijgen waardoor de symptomen kunnen afnemen.

Of acupunctuur voor u een oplossing is is afhankelijk van de aard van de depressie, de duur van de depressie en de ernst van uw symptomen.

Naast therapieën kan depressie ook worden behandeld met medicatie . Over het algemeen wordt pas medicatie voorgeschreven wanneer er sprake is van een zware depressie, of wanneer er sprake is van een matige depressie die door alternatieve behandelingen niet kan worden verminderd.

De medicatie die wordt voorgeschreven wordt antidepressiva genoemd. Dit is echter een verzamelnaam. Er zijn verschillende soorten antidepressiva op de markt die verschillende effecten en bijwerkingen kunnen hebben. Voorbeelden van antidepressiva zijn sertraline, amitriptyline, nortriptyline, citalopram, fluoxetine, en paroxetine.

Behandeling van chronische depressie

De medicatie beïnvloedt de stoffen in de hersenen en brengen deze weer in evenwicht. Dit verminderd de klachten en u krijgt weer een meer positieve kijk op het leven. Afhankelijk van de soort medicatie die u voorgeschreven wordt, kan het positieve effect van de medicatie zich pas 3-4 weken na het starten van de medicatie laten zien. Bijwerkingen kunnen echter wel al eerder ontstaan.

Over het algemeen wordt de antidepressiva voor 6 maanden voorgeschreven. Zijn de symptomen van depressie in die tijd sterk verminderd? Dan kan de medicatie langzaam worden afgebouwd. Dit moet altijd in overleg met uw arts gaan.

Bijwerkingen van depressie behandeling met medicijnen

De bijwerkingen kunnen per persoon er per medicatie verschillen. Ze kunnen ook weer verdwijnen. Het is vaak moeilijk erachter te komen of jouw klachten een symptoom zijn van depressie of een bijwerking. Gewoonlijk vertonen bijwerkingen zich voordat de positieve effecten te merken zijn. Tot de bijwerkingen behoren meestal symptomen als slaperigheid, duizeligheid, versterkte somberte en angst, hartkloppingen, zweten en misselijkheid.

Als u suïcidale gedachten heeft kan het zijn dat er met een halve dosering gestart wordt.  Omdat de arts deze gedachten niet wil versterken door de initiele somberte.

Naast medicatie en therapie zijn er veel veranderingen die u zelf kunt initiëren om uw depressie tegen te gaan. Deze veranderingen kunt u ook maken onder begeleiding als u hier behoefte aan hebt. Deze veranderingen worden aangeraden om depressie te minderen:

  • structuur geven aan uw dag. Het kan dus baat hebben om te blijven werken omdat dit u structuur biedt.
  • Genoeg slapen
  • Bewegen
  • Sociale afspraken maken
  • Geen alcohol of drugs verergeren depressie

Wanneer een individu een zware depressie heeft, betekent dit dat het individu veel symptomen van depressie heeft en deze symptomen in versterkte mate het leven van het individu beïnvloeden.

Voor individuen waarbij sprake is van zware depressie wordt vaak als behandeling een combinatie van psychotherapie en medicatie voorgeschreven. Medicatie heeft namelijk een beter effect wanneer deze wordt gecombineerd met therapie, zoals Cognitieve gedragstherapie.