7 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Een dysthyme stoornis is een stemmingsstoornis en wordt ook wel dysthymie of een chronische persisterende depressie genoemd. Dit komt omdat de klachten van een dysthyme stoornis gelijkenissen vertonen met de klachten die iemand tijdens een depressie ervaart. Deze aandoening wordt namelijk gekenmerkt door een langdurig en aanhoudend gevoel van somberheid of neerslachtigheid. Deze periode houdt over het algemeen minstens twee jaar of langer aan en klachten zijn vrijwel dagelijks aanwezig. De chronische aard van deze aandoening maakt dat het als erg belastend ervaren kan worden. Hierdoor  heeft het vaak een negatieve invloed op het dagelijkse functioneren en leven van de persoon.

Een dysthyme stoornis is een van de meest voorkomende stemmingsstoornissen en kan leiden tot een heel hoog zorggebruik. Eenderde van de patiënten met een dysthyme stoornis ervaart daarnaast namelijk ook nog andere psychische klachten. Gemiddeld hebben jaarlijks 550.000 volwassenen (tussen de leeftijd van 18 en 64 jaar) in Nederland last van een depressieve stoornis. Dit bedraagt 5,2% van alle volwassenen. Een depressieve stoornis komt over het algemeen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Er bestaan verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een dysthyme stoornis. Zo kunnen zowel psychische, biologische als sociale factoren van invloed zijn. Ook kan een combinatie van deze factoren het ontstaan van depressieve gevoelens aanwakkeren. 

  • Biologische factoren:
    Erfelijkheid is een belangrijke factor bij het ontwikkelen van een dysthyme stoornis. Wanneer er binnen iemands familie stemmingsstoornissen voorkomen dan is de kans op het ontwikkelen van een dysthyme stoornis groter. Ook het gebruiken van alcohol, drugs of medicatie kan een dysthyme stoornis uitlokken.
  • Psychische factoren:
    Verschillende psychische kenmerken of persoonseigenschappen kunnen de kans op langdurige somberheid vergroten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wanneer iemand moeite heeft met het verwerken van emoties of verdriet, weinig zelfvertrouwen heeft, het lastig vindt om hulp of steun te vragen of wanneer iemand faalangst heeft.
  • Sociale factoren:
    Ingrijpende en heftige gebeurtenissen kunnen de kans op depressieve gevoelens vergroten. Dit kunnen trauma’s uit de jeugd zijn zoals mishandeling of scheiding van de ouders. Ook kan het gaan om andere gebeurtenissen die spanning veroorzaken zoals de geboorte van een kind, het verliezen van een baan of het overlijden van een naaste. Deze spanningen kunnen leiden tot somberheid en depressieve gevoelens.
    Daarnaast is de sociale omgeving van grote invloed op het wel of niet ontwikkelen van dysthymie en het herstel ervan. Wanneer iemand een fijn sociaal netwerk en een prettige werkomgeving heeft, is de kans op het ontwikkelen van dysthymie kleiner. Wanneer iemand toch te maken krijgt met depressieve gevoelens, kan een stabiel sociaal leven het herstel hiervan bevorderen.  

Wanneer je klachten ervaart van een dysthyme stoornis, kan dit een negatieve invloed hebben op je dagelijkse leven en functioneren. Je voelt je vaak en langdurig somber en neerslachtig. De symptomen van een dysthyme stoornis en een depressie kunnen met elkaar overeenkomen en zijn daarom vaak lastig van elkaar te onderscheiden. De symptomen lijken dus erg op elkaar, maar bij een dysthyme stoornis zijn de klachten vaak minder intens. Dit betekent echter niet dat een dysthyme stoornis minder belastend is dan een depressie. De duur van een dysthyme stoornis is namelijk vaak langer en de klachten zijn vrijwel dagelijks aanwezig.

De symptomen en de ernst waarin deze aanwezig zijn, kunnen per persoon verschillen. Toch kan een dysthyme stoornis wel aan de hand van een aantal kenmerken herkent worden. Een dysthyme stoornis houdt minstens twee jaar aan en tijdens deze periode heeft iemand vaak last van minstens twee van de volgende symptomen:

  • Vrijwel continue gevoel van somberheid of neerslachtigheid. 
  • Geen plezier meer ervaren en geen belangstelling meer hebben voor activiteiten. 
  • Verstoord slaapritme. Dit kan zich uiten in extreem veel slapen of juist het ervaren van slapeloosheid. 
  • Verandering in energielevels. Vaak ervaart iemand mentale en fysieke vermoeidheid.
  • Iemand kan rusteloos zijn en daarnaast kunnen zijn of haar bewegingen trager zijn dan normaal.
  • Negatief zelfbeeld en weinig zelfrespect. 
  • Verandering in eetlust met gewichtstoename of afname als gevolg. 
  • Concentratieproblematiek en moeite ervaren met het nemen van beslissingen. 
  • Iemand ervaart gevoelens van machteloosheid, hulpeloosheid en schuld.
  • Denken aan de dood of zelfdoding.

Wanneer iemand rond blijft lopen met een dysthyme stoornis, kan dit veel impact hebben op het leven van het individu. Wanneer iemand langdurig last heeft van symptomen die passen bij dysthymie is het van belang dat hij of zij een arts raadpleegt en hulp zoekt. Via deze weg kan er passende hulp worden gezocht en een behandeling worden gestart die past bij de klachten van het individu. 

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden. Zo kan iemand behandeld worden door middel van psycho-educatie, medicatie, psychotherapie of een combinatie hiervan. Samen met een specialist zal de best passende behandeling worden vastgesteld in een behandelplan.

Psycho-educatie:
Tijdens psycho-educatie ontvangt de patiënt informatie over zijn of haar diagnose en klachten. Op deze manier krijgt de persoon inzicht in de gevoelens en klachten die hij of zij ervaart en leert deze te begrijpen. Vaak wordt de omgeving ook meegenomen tijdens de psycho-educatie. Denk hierbij aan ouders, partner, leerkracht, andere familieleden of vrienden. De persoon zelf en zijn of haar omgeving leert hierdoor de symptomen te herkennen, begrijpen en om te gaan met mogelijke probleemsituaties in de toekomst. Daarnaast zal tijdens de psycho-educatie ook de mogelijke verdere behandelingen worden toegelicht. 


Medicatie:
Medicatie kan bij een dysthymie depressie een effectief middel zijn om de klachten en symptomen te verminderen. Daarom wordt in sommige gevallen antidepressiva voorgeschreven. Deze medicatie kan bepaalde stoffen in de hersenen beïnvloeden. Hierdoor kan de gemoedstoestand en stemming van een persoon verbeteren en de somberheid en neerslachtigheid verminderen. Het gebruiken van antidepressiva heeft op ieder individu een andere werking. Het kan daarom even duren voordat de juiste medicatie en de juiste dosering is gevonden die geschikt is voor de desbetreffende persoon. De effecten van de medicatie zullen pas na ongeveer drie weken merkbaar worden. Helaas zal het gebruiken van medicatie niet zorgen voor een geheel herstel van de dysthymie depressie. Het is altijd van groot belang om de dosering en eventuele opschaling of afbouwing van de medicatie te overleggen met de arts. 

Psychotherapie: 

Psychotherapie kan een erg succesvolle behandelmethode zijn wanneer iemand sombere of depressieve klachten ervaart. Deze vorm van behandeling heeft bij ongeveer zeventig procent van de patiënten een positief effect. Opzichzelfstaand is dit dus een effectieve behandelmethode, maar kan ook zeker gecombineerd worden met de hierboven genoemde medicatie of psycho-educatie. Tijdens psychotherapie gaat de patiënt in gesprek/therapie bij een therapeut. Psychotherapie kan verschillende vormen aannemen en hoeft niet altijd enkel in de vorm van gespreksvoering plaats te vinden. Zo kan psychotherapie ook gecombineerd worden met cognitieve gedragstherapie (CGT) waarbij denkpatronen en gedragingen onder de loep worden genomen. Door middel van gesprekstherapie en gedragstherapie wordt geprobeerd het ongewenste negatieve gedrag of ongewenste negatieve gedachten te corrigeren. 

Herstellen van een dysthyme depressie is niet gemakkelijk gezien het chronische en langdurige karakter van de aandoening. Tijdige diagnose en effectieve behandeling kan het beloop en herstel van de stoornis positief beïnvloeden. Bij 40% van de gevallen duurt de herstelperiode ongeveer twee tot drie jaar. De omgeving en sociale factoren spelen een belangrijke rol bij het herstel van iemand met een dysthyme stoornis. Wanneer iemand een stabiel sociaal leven heeft en een prettige werkomgeving, dan genezen zij gemiddeld sneller. 

Volledig herstellen van de aandoening is dus mogelijk. Echter, is de kans op terugval groot. Ongeveer de helft van de patiënten die eerder gediagnosticeerd zijn met een dysthyme stoornis, krijgen een terugval. Daarom is goede nazorg van groot belang. Het is wenselijk om na herstel jaarlijkse contactmomenten te houden met de POH-GGZ bij de huisarts of bij een psycholoog/psychiater. Door deze controlemomenten kunnen eventuele terugkerende symptomen sneller herkent en behandeld worden. Daarnaast is het ook van belang om tijdens deze jaarlijkse controle het medicatiegebruik te bespreken en eventueel te bekijken of en hoe dit kan worden afgebouwd. 

Tijdens de behandelingen en herstel van een dysthyme stoornis kan het contact met lotgenoten van zeer positieve invloed zijn. Lotgenotencontact kan er voor zorgen dat een persoon zich minder eenzaam voelt. Doordat andere personen de klachten en ervaringen herkennen en erkennen, kan iemand zich begrepen voelen. Het contact met lotgenoten kan zowel face-to-face als online plaatsvinden. Deze bijeenkomsten wordt georganiseerd in groepen door heel Nederland, maar dus ook online via Facebookgroepen. Lotgenotengroepen worden in Nederland georganiseerd door de Depressie Vereniging. Het delen van ervaringen en het praten met lotgenoten kan het herstel bevorderen. 

Meer artikelen over Mentale Gezondheid

Intrusieve GedachtenPlatonische RelatieVerslavende MiddelenAltruismeLisinoprilLiegen Door VerslavingKratomZelfbeschadigingBorderline En SeksualiteitStemmingswisselingenHoogsensitiefLiefdesverdrietNachtmerriesMorfinePolyvagaal TheorieDwangstoornisIntergenerationeel TraumaBipolaire Stoornis En SeksualiteitEmotionele VerwaarlozingExistentiele CrisisAutistische BurnoutPtss En NarcismeJeugdtraumaVliegangstNarcistische RelatieNarcistische VaderPsychopaatEmotionele MishandelingSlaapverlammingNarcistische MoederWat Is TrypofobieWat Is GenderdysforieOnverwerkte RouwVerschil Depressie En Burn OutRouwverwerkingOververmoeidheidImposter SyndroomSuicidale GedachtenWas Ist Eine Psychotische DepressionHallucinatiesAntidepressiva En AlcoholGaslightingPaniekaanvalKlachten Bij Burn OutEmotioneel MisbruikAsperger SyndroomAddZeer Ernstige Burn OutHistrionische PersoonlijkheidsstoornisWorkaholicPsychose SymptomenHoe Herken Je Suicidale Gedachten En Hoe Ga Je Ermee OmNeuroseVermijdende PersoonlijkheidsstoornisTheatrale PersoonlijkheidsstoornisNarcistische PersoonlijkheidsstoornisPsychosomatische KlachtenBorderline PersoonlijkheidsstoornisFibromyalgie BehandelingFibromyalgie SymptomenBody Dysmorphic DisorderSysteemtherapieSchematherapieSlaapapneuRestless Legs SyndroomAgorafobieNarcolepsieSlaapstoornisSociale AngststoornisCognitieve GedragstherapieWat Is Een Midlife CrisisHyperventilatie BehandelingVerlatingsangstWat Is HypochondrieHypnotherapieEmdr TherapieSchizofrenieBindingsangstGegeneraliseerde Angststoornis OverwinnenDepressief Door CoronaCenosillicafobie Wat Is DatWat Is Long CovidBehandeling DementieChronische Ptss BehandelingOververmoeidheid BehandelingBehandeling Zware DepressieChronische Depressie BehandelingSchizofrenie BehandelingChronische Pijn BehandelingDelier BehandelingSomatoforme Stoornis BehandelingConversiestoornis BehandelingBehandeling AutismeBipolaire Stoornis BehandelingHechtingsproblematiek BehandelingNarcisme BehandelingTinnitus BehandelingAdd BehandelingSlaapstoornis BehandelingPersoonlijkheidsstoornis BehandelingPaniekaanvallen BehandelingAgorafobie BehandelingChronische Stress BehandelingStress BehandelenOverspannen BehandelingTrauma Centrum NederlandTrauma BehandelenPsychose BehandelingAngststoornis BehandelingOcd BehandelingPostnatale Depressie BehandelingMisofonie BehandelingAdhd BehandelingBorderline BehandelingBurn Out BehandelenPtss BehandelingDepressie TestDepressie BehandelingFaalangst BehandelingFaalangstMentale GezondheidMindfulness