5 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

FAS staat voor Foetaal Alcohol Syndroom en is een zeldzame aandoening binnen Nederland. De aandoening ontstaat wanneer een vrouw tijdens de zwangerschap alcohol drinkt. Of het nu om kleine of grote hoeveelheden gaat, er is een kans dat dit in meer of mindere mate hersenbeschadiging oplevert voor de baby.

Binnen Nederland worden er elke jaar 2 baby’s gediagnosticeerd met FAS. Het werkelijke aantal baby’s dat met FAS geboren wordt ligt hoogstwaarschijnlijk hoger.

FAS, ook wel alcohol tijdens zwangerschap syndroom, valt onder de overkoepelende term Foetaal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) Deze term omvat alle aandoeningen die zich voordoen ten gevolge van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Foetaal Alcohol Syndroom beschrijft de lichamelijke en psychische tekortkomingen die bij een baby of kind zijn ontstaan als gevolg van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.

hoelang blijft alcohol in je bloed

Alcohol heeft in het algemeen een negatief effect op de vruchtbaarheid van de moeder, het dragen van een kindje in de buik, en de gezonde groei van de baby. Wanneer een aanstaande moeder tijdens de zwangerschap alcohol drinkt, al is het maar een glas, dan komt de alcohol automatisch ook in de bloedstroom van de baby terecht. Aangezien de baby niet volledig ontwikkeld is, kan de baby de alcohol niet afbreken, waardoor deze giftig blijft en het lichaam doorstroomt. Dit kan de hersenen, de groei en andere belangrijke lichaamsfuncties beschadigen.

Foetaal Alcohol Syndroom kenmerkt zich in het kind door hersenbeschadiging. Hoe ernstig de Foetaal Alcohol Syndroom symptomen zijn, is afhankelijk van een aantal factoren: de alcohol inname tijdens de zwangerschap, het ontwikkelingsstadium van de baby en de voeding die de moeder tot zich neemt. Een lichte vorm van Foetaal Alcohol Syndroom kan zich uiten door geheugenproblemen of slechte emotie regulatie. Ernstige FAS kan worden herkend aan uiterlijke afwijkende kenmerken, zoals lichamelijke afwijkingen en FAS gezichtskenmerken.

In Nederland hebben naar schatting  26 per 10,000 mensen de diagnose Foetaal Alcohol Syndroom. Deze mensen kunnen inmiddels volwassen zijn, maar nog steeds last hebben van symptomen ten gevolge van alcoholgebruik van hun moeder tijdens de zwangerschap.

Helaas is er geen behandeling beschikbaar die iemand van het Foetaal Alcohol Syndroom doet genezen. Het proces van hersenbeschadiging is onomkeerbaar. Wel kan de focus worden gelegd op het voorkomen van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap door voorlichtingen te geven aan aanstaande moeders over alcohol en zwangerschap.

Alcohol inname tijdens de zwangerschap veroorzaakt in meer of mindere mate hersenbeschadiging bij de baby. Bij welke hoeveelheid alcohol er beschadiging optreedt is onduidelijk. 

Wanneer een vrouw zwanger is, wordt er bloedtoevoer van de vrouw naar de baby geconstrueerd. Wanneer de vrouw alcohol drinkt, wordt de alcohol opgenomen in haar bloed. Omdat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen bloed van de moeder en bloed van de baby wordt de alcohol ook naar de baby gestuurd. De moeder kan de alcohol gemakkelijk in haar lever afbreken. Bij de baby is dit echter nog niet mogelijk. De baby is volop in ontwikkeling. De hersenen ontwikkelen zich zelfs de gehele 9 maanden. Dit maakt de baby gevoelig voor giftige stoffen. Deze kunnen daarom voor blijvende neurologische schade zorgen.

Hoewel de ernst van Foetaal Alcohol syndroom erg kan verschillen, zijn de gevolgen over het algemeen aanzienlijk. FAS syndroom begeleiding is dan ook in veel gevallen nodig voor de veiligheid van het individu. De problemen worden vaak al op kinderleeftijd opgemerkt en blijven een leven lang aanwezig in het individu. Hersenschade is namelijk niet iets wat op te lossen is.

De gevolgen voor FAS kinderen en mensen met Foetaal Alcohol Syndroom kunnen de volgende zijn: psychische aandoeningen, leerproblemen, gedragsstoornissen, moeite met sociale situaties, en moeilijkheden op school en werk.

Foetaal Alcohol Syndroom  kenmerkt zich op verschillende manieren. De ernst van deze kenmerken en symptomen is afhankelijk van de ernst van het Foetaal alcohol syndroom. De symptomen kunnen worden onderverdeeld in uiterlijke symptomen en psychische symptomen. De volgende symptomen kunnen wijzen op een Foetaal Alcohol Syndroom: 

Symptomen FAS Syndroom

  • Kleinere hersenen. De baby heeft een kleinere hoofdomtrek dan baby’s zonder FAS syndroom zouden hebben.
  • Minder groeven in de hersenen van de baby.
  • Lager geboortegewicht dan een niet FAS kinderen.
  • Baby slaapt slecht.
  • Baby eet slecht.
  • Baby is overgevoelig voor prikkels van buitenaf.
  • Baby huilt overmatig.
  • FAS kinderen hebben vaak leerproblemen.
  • FAS kinderen kunnen hun emoties minder goed in toom houden
  • Spraakproblemen

Naast psychische kenmerken zijn er ook een aantal uiterlijke kenmerken waaraan het FAS syndroom van een kind van alcoholische moeder kan worden herkend. Er wordt vaak gesproken van het FAS gezicht aangezien de FAS gezichtskenmerken uniek zijn :

  • Kleine oog spleetjes, 
  • Platte neus
  • Dunne bovenlip.
  • Beschadigde handen en nagels
  • Iemand met FAs blijft zijn of haar hele leven klein.

Wanneer er sprake is van een lichte vorm van FAS, wordt dit vaak niet direct opgemerkt. Er zijn immers niet echt uiterlijke kenmerken, en psychische symptomen worden pas opgemerkt tijdens de kinderjaren. In veel gevallen is het mogelijk dat de diagnose Foetaal Alcohol Syndroom pas jaren later worden gesteld.

Wanneer het om een ernstige vorm van het Foetaal Alcohol Syndroom gaat, kunnen de symptomen wel eerder worden opgemerkt. Bij een diagnose FAS is het belangrijk dat op drie verschillende gebieden symptomen kunnen worden vastgesteld door een multidisciplinair team. Deze gebieden zijn:

  1. Groeiachterstand
  2. Gezichtsafwijkingen
  3. Neurologische schade

Wanneer de aanwezige symptomen niet op elk van de bovenstaande drie gebieden zijn, betekent dit dat de alcohol schade aan heeft gebracht in verminderde ernst. Er wordt dan, afhankelijk van de symptomen, een andere naam gegeven aan de aandoening, waaronder:  foetale alcohol effecten (FAE), Alcohol Related Neurodevelopmental Disorder (ARND), of partieel FAS (pFAS).

Hoewel Foetaal Alcohol Syndroom niet te genezen is, komen er bij deze aandoening wel verschillende psychische aandoeningen voor. Deze psychische stoornissen die veel voorkomen onder FAS kinderen en volwassenen, zoals leerstoornissen of autisme, kunnen worden behandeld. Hoewel de stoornissen niet verholpen kunnen worden, is het wel mogelijk om het individu de tools aan te leren om beter met de stoornis om te gaan en negatieve effecten van de stoornis te verminderen. Dit kan het dagelijks functioneren bevorderen. Een behandeling kan medicamenteus of therapeutisch zijn.

Waar volg je nu zo’n behandeling? De Balance kliniek biedt talloze hoogwaardige behandelingen aan van psychologen en artsen. Door een multidisciplinair team wordt een individueel behandelplan opgesteld welke volledig is afgestemd op jouw aandoening. De Balance kliniek onderscheid zich van andere klinieken door de specialistische zorg, en de luxueuze faciliteiten. Het comfort dat deze klinieken bieden in Spanje, Zwitserland, en het Verenigd Koninkrijk, zorgen ervoor dat je de focus geheel kunt leggen op de behandeling om jouw symptomen meer hanteerbaar te maken.