6 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

De letterlijke fibromyalgie betekenis is ‘’pijn in bindweefsel en spieren’’ en daarom valt deze aandoening in de categorie van ‘’wekedelenreuma’’. Zoals de fibromyalgie betekenis al aangeeft, is fibromyalgie een aandoening waarbij iemand chronische klachten ervaart van de spieren en bindweefsel. Dit uit zich vaak in klachten van stijfheid, pijnklachten en eventueel zelfs bijkomende klachten zoals vermoeidheid, slapeloosheid of stemmingswisselingen. Deze aandoening kan tot op heden nog niet genezen worden. Wel zijn er verschillende behandelmogelijkheden om fibromyalgie klachten te verminderen. Om een adequate behandeling te kunnen starten, zal er eerst een juiste diagnose gesteld moeten worden. Patiënten worden door de huisarts doorverwezen naar de reumatoloog voor verder onderzoek van de klachten.

Aangezien de oorzaak van fibromyalgie tot op heden nog onbekend is, is het stellen van een diagnose vaak lastig. In tegenstelling tot andere reumatische aandoeningen, bestaat er voor fibromyalgie geen test of onderzoek (zoals een bloedtest, scans of röntgenfoto’s) om de aandoening vast te stellen. De diagnose fibromyalgie zal dus pas vastgesteld kunnen worden wanneer andere vergelijkbare aandoeningen zijn uitgesloten of wanneer er voldoende verdenking van fibromyalgie is. Hierdoor kan het lang duren voordat er een diagnose gesteld is. De huisarts en/of reumatoloog zal betrokken zijn bij het stellen van een diagnose fibromyalgie. Dit zal als volgt gebeuren: 

Aandoeningen uitsluiten

Allereerst worden alle andere aandoeningen met vergelijkbare symptomen uitgesloten. Dit kan dus aan de hand van een bloedtest, scans of röntgenfoto. Bij de vergelijkbare aandoeningen zal de bloedtest, scans of röntgenfoto namelijk wel afwijkingen aantonen. Wanneer de resultaten van deze onderzoeken geen afwijkingen vertonen, kan er mogelijk sprake zijn van fibromyalgie.

Fibromyalgiescore 

Nadat andere aandoeningen uitgesloten zijn, zal de arts een completer beeld willen krijgen in de symptomen en intensiteit hiervan. Dit gebeurd tegenwoordig steeds vaker aan de hand van een fibromyalgiescore. Deze fibromyalgiescore is opgesteld om de intensiteit van de fibromyalgie klachten weer te geven. De fibromyalgiescore is een optelsom van een pijnscore, een symptoomscore en een extra symptoomscore. Deze kunnen als volgt worden uitgelegd: 

  • Pijnscore: De pijnscore brengt in kaart op welke en hoeveel plekken op het lichaam iemand de afgelopen week pijnklachten heeft gehad. 19 verschillende plekken op het lichaam worden geassocieerd met fibromyalgie klachten. Elke plek is gelijk aan 1 punt. Wanneer iemand dus helemaal geen pijnklachten ervaart, dan is de score 0. Wanneer iemand op alle 19 de plekken pijnklachten ervaart, dan is de score 19. De pijnscore ligt dus tussen de 0 en de 19.
  • Symptoomscore: Bij de symptoomscore wordt er gekeken naar de drie hoofdsymptomen van fibromyalgie die naast de pijnklachten optreden. Dit zijn vermoeidheid, niet uitgerust wakker worden en concentratieproblematiek. De arts zal samen met de patiënt bekijken in welke mate van frequentie deze symptomen zich voordoen. Bij afwezigheid van de symptomen hoort een score van 0. Wanneer iemand zeer regelmatig last heeft van deze symptomen, kan de score oplopen tot een score van 3 punten per symptoom.  De symptoomscore van de drie hoofdsymptomen bij elkaar ligt dus tussen de 0 en de 9.
  • Extra symptoomscore: Om de totale score compleet te maken, zal er als laatste worden gekeken naar de extra symptoomscore. Hierbij worden 42 overige fibromyalgie symptomen bekeken. De arts zal onderzoeken hoeveel extra symptomen iemand ervaart en deze indelen in de volgende categorieën: (0) geen symptomen, (1) weinig symptomen, (2) redelijk wat symptomen en (3) veel symptomen. De extra symptoomscore ligt dus tussen de 0 en de 3.  

Al deze scores bij elkaar opgeteld vormen de fibromyalgiescore. De totale fibromyalgiescore kan een waarde hebben tussen de 0 en 31. Bij een totale score van 12 of hoger, kan er sprake zijn van fibromyalgie.

Wanneer een arts de diagnose fibromyalgie heeft gesteld, bestaan er verschillende behandelmogelijkheden. Fibromyalgie is een chronische aandoening en kan helaas nog niet worden genezen. De fibromyalgie klachten kunnen met de tijd afnemen. Helaas zullen de klachten nooit helemaal verdwijnen. De fibromyalgie behandeling is daarom tot op heden gericht op het bestrijden of verminderen van fibromyalgie symptomen. 

Fysiotherapie & Ergotherapie; Bewegen en rusten

Wanneer iemand last heeft van fibromyalgie symptomen is het van groot belang dat er een goed balans tussen bewegen en rusten gevonden wordt. Om klachten van fibromyalgie tegen te gaan is het nemen van rust namelijk net zo belangrijk als het blijven bewegen. Te intensieve inspanningen kunnen ervoor zorgen dat de klachten erg toenemen. Luister daarom goed naar het lichaam, zeker wanneer het rust nodig heeft. Bewegingen zoals wandelen, fietsen of zwemmen zijn erg goed voor mensen met fibromyalgie. 

Fysiotherapie en/of ergotherapie kan iemand hierbij ondersteunen. Fysiotherapie kan een patiënt helpen bij het bevorderen van de spierbewegingen door middel van oefeningen. Een ergotherapeut kan iemand ondersteunen bij het leren omgaan met fibromyalgie tijdens het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Samen met de patiënt zal de ergotherapeut bekijken wanneer iemand hinder ervaart. 

Aanpassen van het eetpatroon

Een mogelijke oorzaak van fibromyalgie is verzuring van weefsels. Doordat het lichaam de zuren niet goed kan afvoeren, worden deze opgeslagen in spieren en bindweefsels. Dit kan fibromyalgie klachten veroorzaken. Het eten van gezonde voeding kan hierbij erg helpen. Hierdoor wordt het lichaam namelijk minder belast en kan het lichaam sneller herstellen. Welk dieet of welke voeding passend is, verschilt per persoon. Het is daarom raadzaam om een diëtiste te raadplegen. 

Medicatie

Er bestaat nog geen specifiek medicijn tegen fibromyalgie. Wel kunnen verschillende medicijnen effectief zijn in het verminderen van fibromyalgie symptomen, zoals pijnstillers, slaap- of kalmeringsmiddelen of amitriptyline:

  • Pijnstillers: Artsen schrijven vaak pijnstillers voor, zoals paracetamol, tramadol of ontstekingsremmers (NSAID’s).
  • Slaap- of kalmeringsmiddelen: Deze medicatie kan helpen om de nachtrust te bevorderen en de spieren te ontspannen. Het is niet verstandig om dergelijke medicatie niet langdurig te gebruiken. Overleg hierover daarom altijd met een arts.
  • Amitriptyline: Oorspronkelijk is dit een medicijn wat in de meeste gevallen wordt voorgeschreven bij depressieve klachten. Bij fibromyalgie klachten wordt deze medicatie in een lagere dosering voorgeschreven om pijnklachten te verminderen. Daarnaast kan deze medicatie ook de slaapproblematiek tegen gaan. Het duurt meestal enkele weken voordat de dosering van deze medicatie goed is ingesteld en het effect hiervan merkbaar is.  

APS-therapie

APS-therapie staat voor Actie Potentiaal Stimulatie therapie. Deze vorm van therapie valt onder de alternatieve geneeswijze. Zoals de naam al aangeeft berust deze therapie op het stimuleren van het lichaamseigen actiepotentiaal. Er worden kleine en ongevaarlijke stroomschokjes afgegeven. Hierdoor trekt het lichaam op die specifieke plekken bepaalde stofjes aan die een pijnstillende en helende werking hebben. Een deel van de patiënten had na deze behandeling meer energie en minder pijnklachten. Wel is deze positieve werking van tijdelijke aard.

Psychologische hulp

Fibromyalgie wordt niet gezien als psychische aandoening. Toch kan een behandeling bij een psycholoog een positieve invloed hebben op de fibromyalgie klachten. De klachten van fibromyalgie kunnen namelijk versterkt worden door stress. Om deze stressklachten aan te pakken, kan hulp van een psycholoog nodig zijn. 

Fibromyalgie is een chronische aandoening en kan tot heden nog niet worden genezen. De bovengenoemde fibromyalgie behandeling kunnen de fibromyalgie wellicht verminderen, maar niet geheel laten verdwijnen. Het is daarom van belang dat de patiënt leert omgaan met de klachten die bij deze aandoening komen kijken. De voornaamste en meest vervelende klachten zijn voor de meeste patiënten de pijnklachten en de vermoeidheidsklachten. hieronder vindt u een aantal tips om om te gaan met de pijnklachten en vermoeidheidsklachten. 

Hoe om te gaan met de pijnklachten 

  • Probeer niet altijd de focus te hebben op de pijnklachten. Zoek afleiding. 
  • Zorg voor voldoende rust en ontspanning. Met name vlak voor het slapen. Zorg daarbij ook voor voldoende nachtrust. 
  • Zorg voor een prettig bed en draag comfortabele kleding. 
  • Het is bekend dat sommige patiënten het prettig vinden om ijs of de pijnlijke plekken te leggen. 

Hoe om te gaan met de vermoeidheidsklachten

  • Probeer inzicht te krijgen in wanneer de vermoeidheidsklachten optreden zodat de dagelijkse activiteiten hier eventueel op aangepast kunnen worden. 
  • Zorg voor een regelmatig slaappatroon. 
  • Zorg voor voldoende beweging om zo de conditie en uithoudingsvermogen zo optimaal mogelijk te houden. 
  • Durf hulp te vragen wanneer dit nodig is.