9 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Suïcidale gedachten zijn gedachten of ideeën die iemand heeft over zelfmoord. Deze gedachten kunnen variëren van vluchtige, voorbijgaande gedachten tot een meer hardnekkige en overweldigende preoccupatie met zelfmoord.

Suïcidaal gedrag verwijst naar acties die een persoon onderneemt met de bedoeling zijn eigen leven te beëindigen. Dit kan het maken van een zelfmoordplan omvatten, het zoeken naar de middelen om het plan uit te voeren (bv. het verwerven van een vuurwapen), en het doen van een zelfmoordpoging.

suïcidale gedachten

Het is belangrijk op te merken dat niet alle mensen die suïcidale gedachten hebben, overgaan tot suïcidaal gedrag. Toch is het belangrijk om suïcidale gedachten serieus te nemen en hulp te zoeken, omdat ze een teken kunnen zijn van onderliggende psychische problemen die moeten worden aangepakt.

Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen die suïcidale gedachten ervaart al deze tekenen vertoont, en het is mogelijk dat iemand met suïcidale gedachten worstelt, zelfs als hij of zij geen uiterlijke tekenen vertoont. Als u vreest dat iemand suïcidale gedachten heeft, is het belangrijk om die bezorgdheid serieus te nemen en hem of haar aan te moedigen hulp te zoeken.

  1. Het uiten van gevoelens van hopeloosheid of hulpeloosheid

Hopeloosheid is een gevoel van wanhoop dat iemand kan doen geloven dat zijn situatie nooit zal verbeteren en dat er geen uitweg is. Hulpeloosheid is het gevoel niet in staat te zijn een situatie te veranderen, ook al veroorzaakt die pijn of lijden.

Je hopeloos of hulpeloos voelen, kan een normale reactie zijn op moeilijke of uitdagende levensomstandigheden, maar als deze gevoelens overweldigend en hardnekkig worden, kunnen ze leiden tot zelfmoordgedachten. Als iemand gevoelens van hopeloosheid of hulpeloosheid uit, is het belangrijk deze zorgen serieus te nemen en diegene aan te moedigen hulp te zoeken.

Er zijn veel verschillende behandelingen en therapieën die iemand die worstelt met gevoelens van hopeloosheid of hulpeloosheid kunnen helpen, waaronder cognitieve gedragstherapie (CGT), dialectische gedragstherapie (DGT) en medicatie.

  1. Praten over het gevoel gevangen te zitten of ondraaglijke pijn te hebben

Het gevoel gevangen te zitten kan verwijzen naar het gevoel vast te zitten in een moeilijke of onaangename situatie waaruit geen ontsnappen mogelijk lijkt. Hierdoor kan iemand zich hopeloos voelen en geloven dat er geen uitweg is.

Een gevoel van ondraaglijke pijn kan verwijzen naar lichamelijke pijn, emotionele pijn of beide. Als iemand ernstige of chronische pijn heeft, kan dat overweldigend zijn.

Als iemand zegt dat hij zich gevangen voelt of ondraaglijke pijn heeft, is het belangrijk zijn bezorgdheid serieus te nemen en hem aan te moedigen hulp te zoeken.

  1. Afscheid nemen van dierbaren of bezittingen weggeven

Wanneer iemand afscheid begint te nemen van dierbaren of bezittingen begint weg te geven, kan dat een teken zijn dat hij zich hopeloos voelt en gelooft dat hij er in de toekomst niet meer zal zijn. 

Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen die afscheid neemt van dierbaren of bezittingen weggeeft noodzakelijkerwijs suïcidale gedachten heeft. Het is mogelijk dat iemand dit om andere redenen doet. Als iemand echter naast het afscheid nemen of het weggeven van bezittingen nog andere tekenen van suïcidale gedachten vertoont, is het van belang om zijn bezorgdheid serieus te nemen en hem aan te moedigen hulp te zoeken.

  1. Zich terugtrekken uit sociale activiteiten of zich afzonderen van geliefden

Wanneer iemand zich terugtrekt uit sociale activiteiten of zich isoleert, kan dat een teken zijn dat hij zich overweldigd voelt en niet in staat is met zijn gevoelens of zijn omgeving om te gaan. Het kan ook een teken zijn dat hij zich hopeloos voelt en gelooft dat hij anderen tot last is.

  1. Significante veranderingen in eetlust of gewicht

Wanneer iemand worstelt met psychische problemen, kan hij veranderingen in zijn eetlust of gewicht ervaren. Maar het is belangrijk op te merken dat veranderingen in eetlust en gewicht door veel verschillende factoren kunnen worden veroorzaakt, waaronder lichamelijke ziekte, stress en veranderingen in medicatie. Als iemand echter aanzienlijke veranderingen in eetlust of gewicht ervaart in combinatie met andere tekenen van zelfmoordgedachten, is het belangrijk om zijn bezorgdheid serieus te nemen en hem aan te moedigen hulp te zoeken.

  1. Risicovol of zelfdestructief gedrag

Iemand kan riskant of zelfdestructief gedrag vertonen om met zijn gevoelens om te gaan. Iemand kan riskant gedrag vertonen, zoals:

  • Roekeloos rijden
  • Geen veiligheidsgordel dragen
  • Negeren van veiligheidsvoorschriften op het werk
  • Risicovol seksueel gedrag

Of ze kunnen zelfvernietigend gedrag vertonen, zoals:

  • Drugs- of alcoholmisbruik 
  • Zichzelf snijden of verbranden

Het is belangrijk om riskant of zelfdestructief gedrag serieus te nemen en de persoon aan te moedigen hulp te zoeken. Het is daarnaast van belang dat een persoon gezonde manieren vindt om met zijn gevoelens om te gaan en onderliggende problemen aan te pakken die kunnen bijdragen aan zijn gedrag.

  1. Verlies van interesse in dingen die voorheen leuk waren

Natuurlijk veranderen de interesses van mensen voortdurend, dus dit is niet noodzakelijkerwijs een teken van zelfmoordgedachten, maar het kan het zeker wel zijn. Meestal gaat het gepaard met meerdere van de andere tekenen die in deze lijst worden genoemd.

  1. Veranderingen in energieniveau of motivatie

Veranderingen in energieniveau of motivatie kunnen worden veroorzaakt door veel verschillende factoren, waaronder lichamelijke ziekte, veranderingen in medicatie of veranderingen in omstandigheden. Als iemand echter aanzienlijke veranderingen in energieniveau of motivatie ervaart in combinatie met andere tekenen van zelfmoordgedachten, is het belangrijk om zijn bezorgdheid serieus te nemen en hem aan te moedigen hulp te zoeken.

Om suïcidale gedachten te herkennen, kan het nuttig zijn je bewust te zijn van de risicofactoren. Deze wijzen niet altijd op suïcidale gedachten, maar als iemand enkele van de bovengenoemde tekenen vertoont en in het verleden aan deze risicofactoren werd blootgesteld, neemt de kans op suïcidale gedachten toe.

  1. Geestelijke gezondheidsstoornissen (bv. depressie, angst, drugsmisbruik)

Psychische stoornissen zoals depressie, angst en drugsmisbruik kunnen het risico op zelfmoordgedachten vergroten. Depressie is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door aanhoudende gevoelens van verdriet, hopeloosheid en gebrek aan belangstelling voor activiteiten. Angst is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door gevoelens van zorg, spanning en angst. Drugsmisbruik is het gebruik van drugs of alcohol op een manier die schadelijk is voor zichzelf of anderen.

  1. Ongelukkige gebeurtenissen in het leven

Ook levensgebeurtenissen zoals het verlies van een dierbare of financiële moeilijkheden kunnen het risico op zelfmoordgedachten vergroten. Het verlies van een dierbare kan een belangrijke bron van rouw en stress zijn, en financiële problemen kunnen ervoor zorgen dat iemand zich overweldigd en hopeloos voelt.

  1. Familiegeschiedenis van zelfmoord

Als iemand een familielid heeft dat door zelfmoord is gestorven, loopt hij zelf meer risico op zelfmoordgedachten.

  1. Gebrek aan sociale steun

Als iemand zich geïsoleerd voelt en geen ondersteunende relaties heeft, loopt hij meer risico op zelfmoordgedachten. Het is belangrijk dat iemand een netwerk van ondersteunende vrienden en familie heeft waartoe hij zich in tijden van nood kan wenden.

  1. De persoon aanmoedigen om professionele hulp te zoeken
  • Professionele hulp kan de steun en behandeling bieden die iemand nodig heeft om zijn suïcidale gedachten en eventuele onderliggende problemen die daaraan ten grondslag liggen, aan te pakken.
  • Een psycholoog kan iemand helpen copingstrategieën te ontwikkelen en gezonde manieren te vinden om met zijn gevoelens en zijn omgeving om te gaan.
  • Een psycholoog kan iemand een veilige en ondersteunende omgeving bieden om over zijn gevoelens te praten en zijn zorgen aan te pakken.
  • Professionele hulp zoeken kan een gevoel van hoop en vooruitgang geven, wat belangrijk kan zijn voor iemand die worstelt met zelfmoordgedachten.

Makkelijker gezegd dan gedaan – 5 manieren van aanmoediging

Natuurlijk is het niet al te gemakkelijk om iemand aan te moedigen en veel mensen weigeren hulp, omdat ze het zien als een teken van zwakte. Hier zijn enkele bruikbare tips om hen aan te moedigen:

  1. Bied de persoon aan om te helpen bij het vinden van een psychiater of een steungroep.
  2. Moedig de persoon aan een zelfmoordhotline te bellen of hulp te zoeken bij een betrouwbare zorgverlener.
  3. Herinner de persoon eraan dat hulp zoeken een teken van kracht is en dat er hoop is op herstel.
  4. Laat de persoon weten dat hij niet alleen is en dat veel mensen ooit in hun leven met zelfmoordgedachten hebben geworsteld.
  5. Bied aan om met de persoon mee te gaan naar de afspraak of om, indien nodig, voor vervoer te zorgen.
  1. Emotionele steun bieden en niet-oordelend luisteren

Emotionele steun kan een gevoel van verbondenheid en begrip geven, wat belangrijk kan zijn voor iemand die worstelt met zelfmoordgedachten. Niet oordelend luisteren kan iemand helpen zich veilig en gesteund te voelen, en kan hem aanmoedigen zich open te stellen voor zijn gevoelens en zorgen.

  1. De persoon helpen bij het identificeren van copingstrategieën en probleemoplossende vaardigheden

Copingstrategieën en probleemoplossende vaardigheden kunnen iemand helpen zijn gevoelens en zijn omgeving op een gezonde manier te beheren. Ze bieden vaak hoop en een gevoel van vooruitgang, wat belangrijk kan zijn voor iemand die worstelt met zelfmoordgedachten. Enkele voorbeelden:

  • Met een vertrouwde vriend, familielid of geestelijk verzorger praten over hun gevoelens en zorgen.
  • Deelnemen aan activiteiten die hen plezier of een gevoel van voldoening geven, zoals hobby’s of lichaamsbeweging.
  • Oefenen van ontspanningstechnieken, zoals diepe ademhaling of progressieve spierontspanning.
  • Haalbare doelen stellen en ernaar toe werken.
  • Steun zoeken bij een steungroep of online gemeenschap.
  • Een veiligheidsplan opstellen om zelfmoordgedachten en -gedrag te beheersen.
  • Hulp zoeken bij een vertrouwde spirituele of religieuze leider of gemeenschap.

Het is belangrijk op te merken dat wat voor de ene persoon werkt, misschien niet werkt voor de andere. Het is belangrijk dat iemand copingstrategieën en probleemoplossende vaardigheden vindt die voor hem of haar werken.

Suïcidale gedachten kunnen voorkomen bij kinderen, hoewel het minder vaak voorkomt dan bij volwassenen. Er zijn enkele verschillen in de manier waarop suïcidale gedachten zich bij kinderen kunnen vertonen in vergelijking met volwassenen. Bijvoorbeeld:

  • De kans is kleiner dat kinderen hun suïcidale gedachten rechtstreeks uiten en in plaats daarvan hun gevoelens uiten via hun gedrag of spel.
  • Kinderen hebben misschien niet hetzelfde begrip van de dood als volwassenen, en begrijpen misschien niet volledig het definitieve karakter van zelfmoord.
  • Kinderen hebben misschien niet dezelfde copingvaardigheden of probleemoplossende vaardigheden als volwassenen, en weten misschien niet hoe ze hun gevoelens moeten uiten of beheersen.
  • Kinderen kunnen meer beïnvloed worden door hun omgeving en het gedrag van de mensen om hen heen, en lopen meer risico op zelfmoordgedachten als ze worden blootgesteld aan trauma of stress.

Het is belangrijk je bewust te zijn van deze verschillen en alert te zijn op signalen dat een kind suïcidale gedachten heeft.

Gaat u anders om met zelfmoordgedachten, als het om een kind gaat?

Wanneer er een kind bij betrokken is, wordt de juiste aanpak van de situatie wat ingewikkelder. Het is belangrijk om de situatie met gevoeligheid te benaderen en rekening te houden met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Het is ook belangrijk de ouders of voogden van het kind bij het proces te betrekken en met hen samen te werken, om ervoor te zorgen dat het kind de hulp en steun krijgt die het nodig heeft.

Het is ook belangrijk om je bewust te zijn van mogelijke triggers of stressfactoren in de omgeving van het kind en met het kind en zijn ouders of voogden samen te werken om deze problemen aan te pakken.

Het is belangrijk om de situatie met een open en niet-oordelende houding te benaderen en naar de zorgen van het kind te luisteren. Het kan nuttig zijn om het kind aan te moedigen zijn gevoelens te uiten door middel van kunst, spel of schrijven, omdat dit een minder intimiderende manier kan zijn om zijn gedachten en gevoelens kenbaar te maken.

Meer artikelen over Mentale Gezondheid

Intrusieve GedachtenPlatonische RelatieVerslavende MiddelenAltruismeLisinoprilLiegen Door VerslavingKratomZelfbeschadigingBorderline En SeksualiteitStemmingswisselingenHoogsensitiefLiefdesverdrietNachtmerriesMorfinePolyvagaal TheorieDwangstoornisIntergenerationeel TraumaBipolaire Stoornis En SeksualiteitEmotionele VerwaarlozingExistentiele CrisisAutistische BurnoutPtss En NarcismeJeugdtraumaVliegangstNarcistische RelatieNarcistische VaderPsychopaatEmotionele MishandelingSlaapverlammingNarcistische MoederWat Is TrypofobieWat Is GenderdysforieOnverwerkte RouwVerschil Depressie En Burn OutRouwverwerkingOververmoeidheidImposter SyndroomSuicidale GedachtenWas Ist Eine Psychotische DepressionHallucinatiesAntidepressiva En AlcoholGaslightingPaniekaanvalKlachten Bij Burn OutEmotioneel MisbruikAsperger SyndroomAddZeer Ernstige Burn OutHistrionische PersoonlijkheidsstoornisWorkaholicPsychose SymptomenNeuroseVermijdende PersoonlijkheidsstoornisTheatrale PersoonlijkheidsstoornisNarcistische PersoonlijkheidsstoornisPsychosomatische KlachtenBorderline PersoonlijkheidsstoornisFibromyalgie BehandelingFibromyalgie SymptomenBody Dysmorphic DisorderSysteemtherapieSchematherapieSlaapapneuRestless Legs SyndroomAgorafobieNarcolepsieSlaapstoornisSociale AngststoornisCognitieve GedragstherapieWat Is Een Midlife CrisisHyperventilatie BehandelingVerlatingsangstWat Is HypochondrieHypnotherapieEmdr TherapieDysthyme StoornisSchizofrenieBindingsangstGegeneraliseerde Angststoornis OverwinnenDepressief Door CoronaCenosillicafobie Wat Is DatWat Is Long CovidBehandeling DementieChronische Ptss BehandelingOververmoeidheid BehandelingBehandeling Zware DepressieChronische Depressie BehandelingSchizofrenie BehandelingChronische Pijn BehandelingDelier BehandelingSomatoforme Stoornis BehandelingConversiestoornis BehandelingBehandeling AutismeBipolaire Stoornis BehandelingHechtingsproblematiek BehandelingNarcisme BehandelingTinnitus BehandelingAdd BehandelingSlaapstoornis BehandelingPersoonlijkheidsstoornis BehandelingPaniekaanvallen BehandelingAgorafobie BehandelingChronische Stress BehandelingStress BehandelenOverspannen BehandelingTrauma Centrum NederlandTrauma BehandelenPsychose BehandelingAngststoornis BehandelingOcd BehandelingPostnatale Depressie BehandelingMisofonie BehandelingAdhd BehandelingBorderline BehandelingBurn Out BehandelenPtss BehandelingDepressie TestDepressie BehandelingFaalangst BehandelingFaalangstMentale GezondheidMindfulness