5 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Veel mensen denken bij hypnotherapie of hypnose vooral aan de programma’s die zij op tv hebben gezien. Iemand wordt in trance gebracht en de therapeut laat de persoon vreemde dingen doen. In deze programma’s is dus te zien hoe iemand de controle over zijn of haar lichaam verliest en hoe de hypnotherapeut de controle overneemt. Dit staat ook wel bekend als ‘’toneelhypnose’’. Dit is echter niet de realiteit wanneer hypnotherapie als behandelmethode wordt toegepast. Toch is men hierdoor misschien wat sceptisch geworden wat betreft hypnotherapie als reguliere en effectieve behandeling. 

Maar wat is hypnotherapie,  hoe werkt hypnose en hoe kan je iemand hypnotiseren? Hypnotherapie is een van de oudste vormen van psychotherapie. Het woord ‘hypnose’ is afkomstig uit de Griekse taal waarvan de letterlijke vertaling ‘slaap’ is. Tijdens hypnotherapie raak je in contact met je onbewustzijn door je bewuste gedachten uit te schakelen. Je raakt hierbij echter nooit de controle over je eigen lichaam kwijt en bepaald ten alle tijden zelf wat je wel en niet doet. Wel brengt de hypnotherapeut je in een bepaalde trance waardoor je je erg scherp kan focussen. Het is daarom een beetje te vergelijken met dagdromen. Door de scherpe focus en de trance waar je in terecht komt, verdwijnen alle prikkels uit de omgeving. Het is de bedoeling dat je meer in contact raakt met emoties en de betekenis van deze gevoelens. Het doel is uiteindelijk om nieuwe inzichten te krijgen of om hier aanpassingen in aan te brengen. Hierdoor kan hypnose een effectief behandelmethode zijn bij psychische klachten. Deze vorm van behandeling wordt daarom ook wel omschreven als ‘’gesprekstherapie met gesloten ogen’’.

Regelmatig wordt hypnotherapie vergeleken met meditatie. In beide gevallen wordt er ingespeeld op de staat van bewustzijn. Gedurende een meditatie is het de bedoeling dat iemand zich bewust focust op het hier en nu en externe gedachten uitschakelt. Tijdens hypnotherapie is het juist de bedoeling dat iemand in een staat van onbewustheid komt. Er is dus tijdens een hypnose sprake van een diepliggende trance en ontspanning.

Hoe werkt hypnose en hoe kan je iemand hypnotiseren? Tijdens een hypnose brengt de hypnotherapeut u in trance waardoor uw bewuste gedachten op de achtergrond treden en u zich in een onbewuste staat verkeerd. U komt in een staat van diepe ontspanning. De hypnotherapeut past vervolgens gesprekstechnieken toe om je gevoelens en gedachten te leren kennen. Wanneer je in trance bent, staan je eigen gevormde denkprocessen je niet meer in de weg. Door in die staat gesprekken te voeren, kunnen bepaalde gevoelens of gedachten die klachten veroorzaken omgezet worden. Dit kan invloed hebben op de beleving van klachten. Door deze behandeling kunnen klachten verminderen of zelfs geheel verdwijnen. Dit kan vervolgens een positieve invloed hebben op het dagelijkse leven en functioneren van de persoon in kwestie. 

Hoe kan je iemand hypnotiseren?
Een hypnose zal ten alle tijden uitgevoerd worden door een ervaren hypnotherapeut. Er zal namelijk een specifiek proces doorlopen moeten worden om iemand onder hypnose te brengen en hier ook weer uit te  halen. Het is van belang dat dit rustig en zorgvuldig gebeurd. Dit proces kan worden verdeeld in 3 fases. 

  • Fase 1: Voorbereiding op de hypnose

De eerste fase is de fase van voorbereiding op de hypnose. In deze fase is het van belang dat zowel de patiënt als de therapeut tot rust komt. Daarnaast is het belangrijk dat er een connectie is gevormd tussen de therapeut en de betreffende persoon. Alleen wanneer er vertrouwen is, zal iemand zich volledig aan de hypnose kunnen overgeven. De therapeut zal vervolgens in deze fase ook toelichten wat er gaat gebeuren en wat iemand tijdens een hypnose kan verwachten of voelen.  

  • Fase 2: De hypnose
    Een zogenaamde inductie is nodig om iemand onder hypnose te brengen. Dit is het begin van de hypnose en begeleidt iemand naar een staat van diepe ontspanning. Hiervoor kunnen verschillende methodes gebruikt worden. Een inductiemethode kan zich focussen op het creëren van lichamelijk ontspanning. Iemand kan bijvoorbeeld in extreme focus gebracht worden met taal. Wanneer taal en spraak wordt gebruikt als inductiemethode is onder andere de hypnose stem en het spreektempo van belang. Over het algemeen is de stem die je gebruikt tijdens de hypnose lager en het spreektaal langzamer. 
  • Fase 3: Uit de hypnose
    De laatste fase is de fase waarin iemand weer uit de hypnose wordt gehaald. Het is belangrijk dat ook dit rustig en zorgvuldig gebeurd. Iemand uit de hypnose halen doe je ook door middel van taal en spraak. In tegendeel tot het stemgebruik tijdens de hypnose, is het stemgebruik van de hypnotherapeut in deze fase weer normaal. Iemand wordt in 5 tellen weer uit de hypnose gebracht. De hypnotherapeut spreekt deze tellen hardop uit waarbij na elke tel en begeleidende tekst wordt uitgesproken. 

Hypnotherapie is een effectieve behandelmethode om bepaalde lichte psychische klachten te verminderen of geheel te verhelpen. Hypnotherapie kan bijvoorbeeld worden toegepast bij onder andere stressklachten, angststoornissen, slaapproblematiek, een depressie of lichamelijke klachten zoals prikkelbare darmsyndroom. Ook kan het dus gebruikt worden om bepaalde lichamelijke klachten aan te pakken. Hypnose wordt voornamelijk gebruikt om aanpassingen in gedrag of gedachten te bewerkstelligen.

Hypnotherapie wordt nog niet direct geadviseerd wanneer iemand klachten ervaart. Het wordt in de meeste gevallen gecombineerd met andere (reguliere) behandelingen en kan daarin een ondersteunende behandelmethode bieden. Vaak wordt het in combinatie met andere vormen van  psychotherapie aangeboden, zoals cognitieve gedragstherapie of EMDR therapie. Hypnose als behandeling wordt dus nog niet vaak opzichzelfstaand toegepast. Een voordeel van hypnotherapie is wel dat het de duur en intensiteit van een behandeltraject minder kan zijn. Dit is erg prettig voor de persoon in kwestie. 

Tot slot zullen hier een aantal voorbeelden volgen van wanneer hypnotherapie kan worden toegepast:

  • Hypnose therapie trauma:
    Therapie met behulp van hypnose kan bij het verwerken van een trauma een effectieve behandelmethode zijn. Trauma’s kunnen posttraumatische stressstoornissen (PTSS) veroorzaken. Door iemand onder hypnose te brengen en in gesprek te gaan, kunnen dergelijke trauma’s en klachten hiervan afnemen. De hypnotherapeut zal tijdens de hypnose sessie het trauma onder de aandacht brengen en inzicht bieden in de negatieve gedachten of overtuigingen die aan het trauma gekoppeld zijn. Dit biedt een kans om deze denkpatronen aan te passen. 
  • Angststoornis hypnose:
    Hypnose kan een belangrijke rol spelen bij het verminderen van angsten/fobieën of paniekaanvallen. Er kan door de therapeut een emotionele controletechniek worden toegepast tijdens de hypnose. Deze techniek zal tijdens de hypnose aangeleerd worden waardoor iemand zal inzien dat de angsten niet altijd reëel zijn. Hierdoor kan iemand in het dagelijkse leven meer controle ervaren over de angst- of paniekklachten.
  • Burnout hypnotherapie:
    Hypnotherapie bij een burn-out zal zich verdiepen in het aanpakken van de achterliggende oorzaken van de symptomen. Klachten van een burn-out komen vaak voort uit achterliggende en onbewuste denk- of gedragspatronen. Tijdens de hypnose zullen deze patronen aan het licht worden gebracht. De focus tijdens de sessies zal liggen op het terugvinden van het balans en het herkennen of terugvinden van de grenzen. Op deze manier kan hypnotherapie bijdragen aan het herstel van een burn-out.