5 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Misofonie is een hersenstoornis waarmee je een verminderde tolerantie hebt voor bepaalde geluiden. Deze intolerantie kan effect hebben op het dagelijks functioneren. Vaak vermijden mensen met misofonie geluiden die voor hun een trigger zijn. Er is veel wat er nog niet bekend is over misofonie. Er zijn vermoedens dat het geen gehoor probleem is, maar dat het iets is wat in de hersenen is ontstaan als gevolg van een storing in de neurologische ontwikkeling. Ook wordt gedacht dat misofonie erfelijk kan zijn, aangezien het in families vaak meerdere malen voorkomt. Dit is echter niet aangetoond.

Wanneer een individu een geluid hoort dat voor hem of haar een trigger is, roept dit een emotionele reactie op. Het lijkt op een reflex, het individu reageert direct. Vaak gaat het om geluiden die mensen maken zoals hoesten, smakken, of zelfs het geluid dat iemand maakt bij het ademen. Welk geluid de reactie oproept verschilt per individu.

De reactie kan ook verschillen. In de meeste gevallen gaat het om een vorm van woede of boosheid. Het kan zelfs zo ver gaan dat iemand haat gevoelens heeft tegen degene die het geluid produceert. Heeft het individu misofonie in een mindere mate, dan kan het zijn dat het individu zich enkel oncomfortabel voelt.

Een ander symptoom van misofonie is het vermijden van bepaalde situaties door de geluiden die daar voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een kantine of restaurant, of plaatsen waar mensen samenkomen in het algemeen. Vaak gaan individuen plekken waar triggers voorkomen uit de weg zodat de negatieve reactie in hen zelf niet wordt opgeroepen. Dit kan een enorm effect hebben op het dagelijkse functioneren en de sociale contacten die het individu onderhoudt.

Misofonie is bij u zelf of uw naasten te herkennen aan de negatieve reacties die worden geuit als gevolg van bepaalde geluiden. De geluiden die vaak triggers zijn voor mensen met misofonie zijn onderverdeeld in menselijke geluiden en omgevingsgeluiden.

Onder menselijke geluiden vallen alle geluiden die door mensen worden gemaakt die bij misofonie een negatieve reactie kunnen oproepen. Het gaat dan veelal om geluiden die met de mond gemaakt worden zoals smakken, boeren, kauwen, slikgeluiden, fluiten, knarsende kiezen etc. Ook kan het gaan om het geluid van iemands stem of bepaalde stopwoordjes die iemand continu gebruikt.

Bij omgevingsgeluiden gaat het vaak om geluiden die mensen zonder misofonie niet een opmerken. Je kunt hierbij denken aan richtingaanwijzers, het overgaan van een telefoon, een tikkende klok, een ventilator, het openslaan van een krant en meer. Misofonie van omgevingsgeluiden komt minder vaak voor dan misofonie van menselijke geluiden.

Misofonie komt bij zowel kinderen als volwassenen voor. Bij kinderen wordt misofonie vaak niet, of veel later opgemerkt. De oorzaak hiervan is dat kinderen vaak impulsief gedrag vertonen en hevige emoties uiten. Een driftbui of woede aanval kan verklaard worden door het ‘kind zijn’ en nog veel moeten leren. Echter kan de oorzaak ook misofonie zijn. Doordat deze stoornis onopgemerkt gaat krijgt het kind niet de juiste zorg en therapie om om te gaan met misofonie.

Heeft u een vermoeden dat u zelf of iemand in uw omgeving last heeft van misofonie, dan is de beste manier van aanpak het individu met een specialist te laten praten. De specialist zal vragen naar de symptomen en gedragsveranderingen. Ook zal de specialist dieper ingaan op de specifieke triggers die het onaangename gedrag opwekken. Wanneer de symptomen overeenkomen met die van misofonie zal de arts of psycholoog de diagnose stellen.

Bij het stellen van een diagnose misofonie wordt ook gekeken naar eventuele bijkomende mentale problemen. Het is namelijk bekend dat misofonie vaak samengaat met angststoornissen en stemmingsstoornissen.

Behandeling is tot recente jaren beperkt geweest binnen Nederland, aangezien deze stoornis eerder nog niet werd erkend. Nu er steeds meer onderzoek wordt gedaan wordt er ook meer informatie vrijgegeven over effectieve behandelingen van misofonie.

Er is voor misofonie geen medicatie beschikbaar. Wel is er een werkende behandeling die bestaat uit een combinatie van cognitieve gedragstherapie en psychomotorische therapie. De effectiviteit van deze behandeling komt vooral voort uit de intensiteit ervan. Zo worden er dagelijks veel uren besteedt aan training, therapie en huiswerk.

De behandeling duurt zo’n twee maanden en kan in een groep gegeven worden of op individuele basis. Uit onderzoek is gebleken dat een behandeling van cognitieve gedragstherapie in combinatie met psychomotorische therapie bij 56% van de patiënten tot een vermindering van symptomen heeft geleid.

Cognitieve gedragstherapie

Bij Cognitieve gedragstherapie wordt gekeken naar hoe het denkpatroon is ontstaan. Er wordt gekeken waarom iemand nu eigenlijk boos of angstig wordt wanneer hij of zij een bepaald geluid hoort. Samen met de psycholoog gaat u terug naar de oorzaak. Dan pas kunnen de gedachten hieromtrent aangepast worden.

Aan het begin van de gedragstherapie kan dit sombere gevoelens opwekken, omdat het individu zich nog sterker bewust wordt van de symptomen en het effect dat deze op zijn of haar leven hebben.

ADHD afkickcentrum Nederland

Bij Cognitieve gedragstherapie gaat het voornamelijk om het aanleren van verschillende technieken die het individu helpen het denkpatroon te doorbreken. Het denkpatroon van geluid tot reactie moet enerzijds worden doorbroken, en aan de andere kant moet ook het patroon reactie tot vermijdingsgedrag worden doorbroken.

Psychomotorische therapie

Psychomotorische therapie legt de nadruk vooral op de omgang met de stoornis door middel van aandachtstraining en ontspanning, alsook andere methoden:

Aandachtstraining heeft de intentie om de hyperfocus op het geluid te doen afnemen. Dit wordt gedaan door verschillende methoden aan te leren waarmee het individu de aandacht kan verzetten naar iets wat geen reactie opwekt.

Ontspanningstraining zorgt ervoor dat het individu de tools heeft om tot rust te kunnen komen  en zichzelf onder controle te krijgen wanneer een trigger situatie zich voordoet. Dit wordt gedaan aan de hand van ademhalingsoefeningen en ontspannende bewegingen.

Counterconditionering leert het individu een positieve associatie te maken met het geluid. Door er iets positiefs mee te doen. Door dit te herhalen zullen er andere, positiever gedragspatronen ontwikkelen.

Hoewel behandelingen individuen met misofonie erg kunnen helpen, raden psychologen vaak ook aan om positieve activiteiten zelf te implementeren. Deze kunnen de ernst van symptomen verminderen:

  • Zorg voor minder stress in uw omgeving
  • Doe regelmatig ontspanningsoefeningen
  • Zorg voor genoeg slaap
  • Beweeg regelmatig
  • Sluit u niet af voor de wereld door een koptelefoon te dragen
  • Probeer uw aandacht op positieve dingen te vestigen

Meer artikelen over Mentale Gezondheid

Intrusieve GedachtenPlatonische RelatieVerslavende MiddelenAltruismeLisinoprilLiegen Door VerslavingKratomZelfbeschadigingBorderline En SeksualiteitStemmingswisselingenHoogsensitiefLiefdesverdrietNachtmerriesMorfinePolyvagaal TheorieDwangstoornisIntergenerationeel TraumaBipolaire Stoornis En SeksualiteitEmotionele VerwaarlozingExistentiele CrisisAutistische BurnoutPtss En NarcismeJeugdtraumaVliegangstNarcistische RelatieNarcistische VaderPsychopaatEmotionele MishandelingSlaapverlammingNarcistische MoederWat Is TrypofobieWat Is GenderdysforieOnverwerkte RouwVerschil Depressie En Burn OutRouwverwerkingOververmoeidheidImposter SyndroomSuicidale GedachtenWas Ist Eine Psychotische DepressionHallucinatiesAntidepressiva En AlcoholGaslightingPaniekaanvalKlachten Bij Burn OutEmotioneel MisbruikAsperger SyndroomAddZeer Ernstige Burn OutHistrionische PersoonlijkheidsstoornisWorkaholicPsychose SymptomenHoe Herken Je Suicidale Gedachten En Hoe Ga Je Ermee OmNeuroseVermijdende PersoonlijkheidsstoornisTheatrale PersoonlijkheidsstoornisNarcistische PersoonlijkheidsstoornisPsychosomatische KlachtenBorderline PersoonlijkheidsstoornisFibromyalgie BehandelingFibromyalgie SymptomenBody Dysmorphic DisorderSysteemtherapieSchematherapieSlaapapneuRestless Legs SyndroomAgorafobieNarcolepsieSlaapstoornisSociale AngststoornisCognitieve GedragstherapieWat Is Een Midlife CrisisHyperventilatie BehandelingVerlatingsangstWat Is HypochondrieHypnotherapieEmdr TherapieDysthyme StoornisSchizofrenieBindingsangstGegeneraliseerde Angststoornis OverwinnenDepressief Door CoronaCenosillicafobie Wat Is DatWat Is Long CovidBehandeling DementieChronische Ptss BehandelingOververmoeidheid BehandelingBehandeling Zware DepressieChronische Depressie BehandelingSchizofrenie BehandelingChronische Pijn BehandelingDelier BehandelingSomatoforme Stoornis BehandelingConversiestoornis BehandelingBehandeling AutismeBipolaire Stoornis BehandelingHechtingsproblematiek BehandelingNarcisme BehandelingTinnitus BehandelingAdd BehandelingSlaapstoornis BehandelingPersoonlijkheidsstoornis BehandelingPaniekaanvallen BehandelingAgorafobie BehandelingChronische Stress BehandelingStress BehandelenOverspannen BehandelingTrauma Centrum NederlandTrauma BehandelenPsychose BehandelingAngststoornis BehandelingOcd BehandelingPostnatale Depressie BehandelingAdhd BehandelingBorderline BehandelingBurn Out BehandelenPtss BehandelingDepressie TestDepressie BehandelingFaalangst BehandelingFaalangstMentale GezondheidMindfulness