11 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Oxycodon is een opioïde geneesmiddel dat soms wordt voorgeschreven voor pijnbestrijding. Het kan zeer verslavend zijn, waardoor het middel vaak wordt misbruikt. Oxycodon veroorzaakt gevoelens van ontspanning en euforie, wat het hoge risico op misbruik kan verklaren. Dit artikel gaat dieper in op de werking en de bijwerkingen van oxycodon. Daarnaast worden  de risico’s van een overdosis en de combinatie met alcohol toegelicht. Ook komen de verslavingsproblematiek van oxycodon en de mogelijke behandelingen uitgebreid aan bod. Tot slot worden enkele veel gestelde vragen beantwoord. 

Oxycodon is een kortwerkend, semi-synthetisch opioïd. Dit betekent dat het weliswaar gebaseerd is op opium, maar dat het middel in een laboratorium chemisch werd gewijzigd. 

Oxycodon wordt gebruikt voor de behandeling van matige tot ernstige pijn. Het wordt voorgeschreven voor zowel acute pijn (na een operatie of verwonding) als chronische pijn (door ziekte of trauma). Opioïden, ook wel opiaten genoemd, hebben een wisselwerking met opioïde receptoren in de hersenen en de effecten variëren van gevoelens van pijnverlichting tot ontspanning, plezier en tevredenheid.

Dromicum-verslaving en bijwerkingen in Nederland

Oxycodon is het verdovende bestanddeel van verschillende veelgebruikte medicijnen, waaronder Percocet en Percodan. Oxycodon is ook het werkzame bestanddeel van Oxycontin, een vorm van het geneesmiddel met verlengde afgifte. 

Artsen maken zich steeds meer zorgen over het grote misbruikrisico van oxycodon, vooral wanneer het middel langdurig worden gebruikt. Sommige mensen gebruiken oxycodon om bedwelmd te raken, wat kan resulteren in ernstige bijwerkingen.

Hoe hoger de dosis oxycodon die je inneeemt, hoe groter de kans dat je bijwerkingen ervaart.

Vaak voorkomende bijwerkingen

Vaak voorkomende bijwerkingen komen voor bij meer dan 1 op de 100 mensen. Raadpleeg een arts als je last ondervindt van de volgende bijwerkingen of als ze niet overgaan:

  • constipatie
  • zich ziek voelen of ziek zijn (misselijkheid of braken)
  • maagklachten
  • slaperigheid
  • duizeligheid en een gevoel van ronddraaien (vertigo)
  • verwardheid
  • hoofdpijn
  • jeuk of huiduitslag

Ernstige bijwerkingen

Ernstige bijwerkingen komen voor bij minder dan 1 op de 100 mensen. Raadpleeg een arts als je de volgende bijwerkingen ervaart:

  • spierstijfheid
  • duizeligheid, moe zijn en weinig energie hebben – dit kan wijzen op een lage bloeddruk (hypotensie)
  • toeval of aanval (waarbij je lichaam schokt en schudt)
  • moeite met ademhalen of een korte oppervlakkige ademhaling 

De laatste twee bijwerkingen (aanvallen en ademhalingsproblemen) vereisen onmiddellijke actie en spoedhulp. 

Ernstige allergische reactie

In zeldzame gevallen kun je een ernstige allergische reactie krijgen door oxycodon. Allergische reacties kunnen onder meer resulteren in:

  • huiduitslag (jeukende, rode, gezwollen, gebarsten of vervellende huid)
  • piepende ademhaling
  • benauwdheid op de borst of in de keel
  • moeite met ademhalen of praten
  • zwelling van mond, gezicht, lippen, tong of keel 

Voornoemde symptomen kunnen wijzen op een ernstige, mogelijk levensbedreigende allergische reactie, waarbij spoedeisende hulp vereist is. 

Opioïden zijn een groep verdovende middelen, waaronder voorgeschreven medicijnen tegen pijn (zoals oxycodon) en de illegale drug heroïne. Hoewel deze geneesmiddelen een grote verlichting kunnen betekenen voor mensen met extreme tot ernstige pijn, houden zij ook een groot risico op misbruik en verslaving in. Opioïde pijnstillers veroorzaken veranderingen in de hersenen die ervoor zorgen dat je de drug dwangmatig gaat opzoeken en gebruiken. 

Oxycodon is dus verslavend vanwege de chemische veranderingen die opioïden in de hersenen veroorzaken. Oxycodon interfereert met het beloningssysteem van de hersenen door zich te binden aan onze natuurlijke opiaatreceptoren.

Onze hersenen geven kleine hoeveelheden opioïden af als natuurlijke reactie op bepaalde belevenissen, zoals sporten of het eten van chocolade.  Opioïden worden ook gebruikt om onze emoties, lichaamstemperatuur en spijsvertering te reguleren.

Wanneer je extra opioïden inneemt, door bijvoorbeeld oxycodon te gebruiken, wordt je opioïdenniveau kunstmatig verhoogd. Op korte termijn is dit uiterst plezierig. Uiteraard willen we graag ervaringen herhalen waarvan we genieten. 

Wanneer je oxycodon neemt, worden je hersenen overspoeld met dopamine, wat gevoelens van slaperigheid en behaaglijkheid kan veroorzaken. Opioïden laten niet alleen de fysieke pijn verdwijnen – ze verdoven ook onze emoties. Oxycodon is zeer lichamelijk verslavend, waardoor alleen stoppen, zonder hulp van buitenaf vaak zeer moeilijk is.

Wanneer oxycodon volgens voorschrift wordt gebruikt, zijn de effecten meestal mild. Het is wanneer de drug wordt misbruikt dat de effecten gevaarlijk kunnen zijn. Waarom? Oxycodon vertraagt functies zoals de ademhaling en de hartslag.

Het is de bedoeling dat deze effecten in de loop van de tijd langzaam optreden om de pijn te verminderen en u te kalmeren. Wanneer je de drug misbruikt, kunnen de volgende effecten onmiddellijk optreden. De volgende zijn mogelijke bijwerkingen van Oxycodon misbruik en verslaving:

  • Onregelmatige ademhalings of ademhalingsdepressie
  • Duizeligheid
  • Hoofdpijn en misselijkheid
  • Verhoogde druk van hersen- en ruggenmergvocht
  • Lage bloeddruk
  • Hartfalen
  • Aanvallen
  • Overdosering, die dodelijk kan zijn door hartstilstand of vertraagde ademhaling

De combinatie van oxycodon met andere substanties, zoals alcohol kan enorm gevaarlijk zijn. Het drinken van alcohol terwijl je oxycodon gebruikt, kan de intensiteit van de bijwerkingen van oxycodon verhogen. Het kan ook leiden tot andere ernstige gevaren, zoals stoppen met ademen en zelfs de dood.

Oxycodon en alcohol mengen: gevaren en bijwerkingen

Oxycodon kent veel mogelijke bijwerkingen, zoals slaperigheid, een droge mond, maagpijn en hoofdpijn. Alcohol drinken, wanneer je oxycodon gebruikt kan deze bijwerkingen nog versterken. Dit kan leiden tot levensbedreigende situaties, afhankelijk van de ingenomen dosis oxycodon en de hoeveelheid alcohol die een persoon heeft geconsumeerd.

Afhankelijk van de geconsumeerde hoeveelheden, kunnen de bijwerkingen van het mengen van alcohol en oxycodon omvatten:

  • vertraagde ademhaling, moeite met ademen
  • duizeligheid
  • langdurige slaperigheid
  • ongewoon gedrag
  • onregelmatige hartslag
  • verwarring
  • geheugenproblemen
  • verlies van coördinatie
  • extreme sedatie (bewusteloosheid)

Andere factoren, zoals leeftijd, de reden waarom je oxycodon gebruikt, en eerdere geschiedenis van drugsmisbruik kunnen ook een invloed hebben op de soort bijwerkingen die een persoon ervaart. Zo zijn ouderen in het algemeen gevoeliger voor de effecten van drugs en alcohol, waardoor ze meer ernstige symptomen kunnen ervaren bij het mengen van oxycodon en alcohol.

De belangrijkste gevaren van het mixen van oxycodon en alcohol zijn:

  • ademhalingsdepressie
  • verhoogd risico op een overdosis
  • gezondheidsrisico’s op lange termijn, zoals leverschade en verslaving

Oxycodon is een belangrijk actief bestanddeel van het merkgeneesmiddel oxycontin. 

Het belangrijkste verschil is het feit dat oxycontin in de tijd wordt vrijgegeven en oxycodon niet. Als gevolg daarvan kan oxycontin 24 uur per dag pijnstilling geven. Oxycontin hoeft theoretisch niet zo vaak te worden ingenomen als oxycodon en de effecten zullen een langere periode duren. Oxycontin kan tot wel 12 uur lang pijn bestrijden, terwijl de effecten van oxycodon meestal zo’n vier tot zes uur aanhouden.

Oxycontin wordt anders bereid dan oxycodon, omdat het een middel met vertraagde afgifte betreft. Oxycontin is een zeer sterk middel, maar komt maar langzaam in de bloedbaan terecht wanneer het volgens de instructies wordt ingenomen.

De belangrijkste beslissing die iemand kan maken die vecht tegen een verslaving aan oxycodon, is hulp te zoeken. Een behandeling kan het proces gemakkelijker en veiliger maken als je wilt stoppen met oxycodon. Een oxycodonverslaving kan op verschillende manieren behandeld worden. Zowel medicijnen als gedragstherapie kunnen helpen om een oxycodonverslaving aan te pakken.

De meeste behandelingen beginnen met een medisch begeleide detox of afbouwschema, gevolgd door klinische en/of poliklinische revalidatie. Hierna volgt de nazorg, waarbij vooral op mentaal vlak ondersteuning nodig is.

Ambulante zorg

Iemand die kampt met een drugsproblematiek, kan daarvoor als eerste stap bij de huisarts terecht. Als het gaat om een ernstige verslaving, verwijst de huisarts je door naar de Basis geestelijke gezondheidszorg (Basis-GGZ) of naar een gespecialiseerde verslavingszorg. 

In de meeste gevallen is de behandeling voor een verslaving ambulant. Je wordt dan niet opgenomen in een instelling en kunt zelfstandig wonen. Ambulante verslavingszorg dient meerdere doelen: 

  • het bereiken van probleemgebruikers die zichzelf niet melden
  • hulp bieden bij afkicken, afbouwen (detox) of reguleren van middelengebruik
  • verdere schade aan de gezondheid beperken of voorkomen
  • kwaliteit van leven verbeteren
  • terugval in gebruik voorkomen
  • werken aan herstel en re-integratie 

Intramurale zorg

Intramurale zorg is zorg die geboden wordt in een zorginstelling, waar je meer dan 24 uur onafgebroken verblijft. Deze zorg is intensiever dan ambulante zorg en bestaat uit crisisopvang of gedwongen opname, lichamelijke ontwenning (detox) en diverse behandelingsprogramma’s. Deze behandeling is een optie voor mensen die kampen met matige tot ernstige verslavingen.

Tijdens deze zorg verblijf je in een kliniek, therapeutische gemeenschap of op een afdeling van een psychiatrisch ziekenhuis. Intramurale zorg is gefocust op de voorbereiding van de terugkeer naar de maatschappij.

Intramurale afkickklinieken bieden een gestructureerde, gecontroleerde omgeving die nodig is tijdens de eerste stadia van herstel. Via deze residentiële behandeling kunnen patiënten begeleiding en therapie volgen, zonder stressfactoren of triggers die terugval kunnen veroorzaken.

Na de medische detox, moet je opnieuw leren hoe je kan leven zonder oxycodon. In deze fase probeer je de psychologische kant van de verslaving te overwinnen. De meeste afkickklinieken bieden verschillende therapeutische behandelingen aan om voormalige oxycodongebruikers te helpen breken met hun psychologische verslaving aan de drug. De behandelingen zijn onder meer:

  • Cognitieve gedragstherapie
  • Individuele therapie
  • Familie- of gezinstherapie 
  • Groepstherapie
  • Holistische therapie
  • Motiverende verbeteringstherapie

In residentiële afkickklinieken worden gewoonlijk programma’s van verschillende duurtijden aangeboden. De duur van het verblijf in een afkickkliniek hangt af van de ernst van de verslaving.

Schadebeperkende zorg

Soms is een verslaving dermate ernstig, dat stoppen bijna niet meer mogelijk is. Voor deze mensen bestaan er voorzieningen die de schade aan de lichamelijke en geestelijke gezondheid enigszins beperken. Zo is het in zeer ernstige gevallen mogelijk om gebruikte spuiten gratis om te wisselen voor nieuwe steriele spuiten, wat de kans op besmetting met hiv of hepatitis B of C verkleint. Ook worden soms bijzondere gebruiksruimtes voorzien, waar gebruikers onder medisch toezicht kunnen gebruiken. 

Nazorg

Zodra een patiënt zich comfortabel voelt bij de re-integratie in de maatschappij, kan de patiënt ontslagen worden uit de instelling. Een goede nazorg is essentieel om terugval te voorkomen en een nuchtere levensstijl te behouden. 

Een poliklinische behandeling kan een goede volgende stap zijn na detox en een klinische behandeling. Poliklinische centra bieden extra ondersteuning en groeps- of individuele therapie.

Verenigingen zijn ook nuttig bij het herstel. Dit soort hulpgroepen helpen voormalige oxycodongebruikers verantwoordelijk te houden voor hun daden. Ze verbinden ook voormalige gebruikers met gelijkgestemde mensen die (ex)verslaafden beter begrijpen en zich kunnen inleven. De mensen in deze verenigingen worden vaak als essentieel onderdeel gezien van het ondersteunende netwerk van de persoon die herstellende is. 

Een oxycodonverslaving overwinnen is een moeilijke taak waar je niet licht kunt overgaan. Professionele hulp kan dit proces gemakkelijker maken en de veiligheid van de verslaafde waarborgen. Ongeacht waar je woont, hoeveel geld je hebt, of hoe ernstig je verslaving is, er is een behandelingscentrum dat je kan helpen herstellen.

FAQs