7 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Slaapapneu is een aandoening waarbij de ademhaling tijdens het slapen hapert of in sommige gevallen soms even helemaal stopt. ‘Apneu’ betekent letterlijk ‘geen lucht’. Er is sprake van slaapapneu wanneer iemand meer dan vijf keer per uur last heeft van ademstops (apneus) van minimaal 10 seconden. Deze ademstops verstoring de nachtrust. Slaapapneu kan daardoor een negatieve invloed hebben op het dagelijkse leven. Iemand kan last hebben van vermoeidheid, slecht gehumeurd zijn,  hoofdpijnklachten hebben of zelfs concentratieproblemen en geheugenverlies ervaren. Ook kan slaapapneu gevaarlijk zijn wanneer dit onbehandeld blijft. Zo kan iemand op den duur namelijk ernstige lichamelijke of mentale klachten ontwikkelen zoals een herseninfarct, hartinfarct of depressie. Een adequate behandeling van slaapapneu is dus van groot belang. 

Naar schatting heeft gemiddeld 1 op de 100 mensen in Nederland slaapapneu. De exacte aantallen zijn niet bekend aangezien slaapapneu niet altijd wordt ontdekt. 

We spreken dus van slaapapneu wanneer iemand meer dan vijf keer per uur last heeft van ademstops (apneus) van minimaal 10 seconden. Dit verstoord de zuurstofopname gedurende de nacht en kan er een zuurstoftekort ontstaan. Dit zorgt voor een verstoorde nachtrust. Hierdoor bestaan er naast de ademstops ook andere slaapapneu klachten en slaapapneu symptomen die kenmerkend zijn voor deze aandoening. 

Slaapapneu symptomen:

  • Het voornaamste slaapapneu symptoom is dus de ademstops. Als gevolg hiervan kan iemand ook erg luid gaan snurken of naar adem snakken. 
  • Iemand kan onrustig slapen en daardoor gedurende de dag erg last hebben van vermoeidheidsklachten. 
  • Iemand kan last hebben van stemmingsklachten, een slecht humeur of zelfs andere psychische klachten ervaren zoals een depressie. 
  • Iemand kan in de ochtend last hebben van hoofdpijnklachten. 
  • Iemand kan overdag hartkloppingen ervaren. 
  • Iemand kan last hebben van concentratieproblemen en geheugenverlies.

Er zijn twee vormen van slaapapneu: obstructief slaapapneu (OSA of OSAS) en centraal slaapapneu (CSA). Deze twee vormen vertonen ongeveer gelijke slaapapneu symptomen, echter hebben zij een andere oorzaak. 

Obstructief slaapapneu (OSA of OSAS)

Bij obstructief slaapapneu worden de luchtwegen geblokkeerd. Dit is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. De blokkade wordt veroorzaakt door verslapt spierweefsel bij de tong, amandelen, strottenklepje of gehemelte. Hierdoor kan de adem tijdelijk stoppen. Deze ademstops worden ook wel apneus genoemd. Omdat iemand daardoor tijdelijk niet kan ademen, zal er een signaaltje aan de hersenen worden afgegeven. De hersenen reageren door een alarmsignaal terug te sturen en de ademhaling weer te triggeren. Doordat de hersenen gedurende de dag constant alarmsignalen ontvangen en versturen, wordt de slaap verstoord en komt een persoon niet tot rust. 

Centraal slaapapneu (CSA)

Een andere vorm van slaapapneu is centraal slaapapneu (CSA). Deze vorm van slaapapneu komt minder vaak voor dan obstructief slaapapneu. Bij CSA is er geen sprake van een blokkade van de luchtwegen. De ademstops worden bij deze vorm van slaapapneu veroorzaakt doordat de hersenen geen signaal afgeven aan de ademhalingsspieren om zich te bewegen. Hierdoor kan de ademhaling stoppen en kunnen apneus ontstaan. 

Deze vorm van slaapapneu komt vaak voor in combinatie met andere aandoeningen of klachten. Voorbeelden hiervan zijn spierziekten, hartfalen of wanneer iemand verdovende middelen gebruikt.

Wanneer slaapapneu symptomen niet behandeld worden, kunnen er complicaties optreden. In die gevallen kan slaapapneu gevaarlijk zijn. Slaapapneu gevolgen kunnen bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk of andere hart- en vaatklachten zijn. Wanneer deze symptomen onbehandeld blijven kan slaapapneu gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Op den duur zou dit namelijk een hartinfarct of herseninfarct tot gevolg kunnen hebben. 

Daarnaast kunnen de vermoeidheidsklachten, als gevolg van een verstoorde nachtrust, een grote impact hebben op het dagelijkse leven. Ook kunnen deze vermoeidheidsklachten als gevolg van slaapapneu gevaarlijk zijn. Dergelijke vermoeidheidsklachten kunnen bijvoorbeeld zorgen voor gevaarlijke situaties in het verkeer. 

Hoe langer iemand blijft rondlopen met slaapapneu, hoe groter de kans is dat slaapapneu gevaarlijk is. Adequate behandeling is dus van groot belang.

Wanneer u de bovengenoemde slaapapneu symptomen ervaart, neem dan contact op met uw huisarts. Wanneer slaapapneu symptomen niet behandeld worden, kunnen er complicaties optreden. In die gevallen kan slaapapneu gevaarlijk zijn, maar gelukkig is deze aandoening over het algemeen goed te behandelen.

Slaapapneu genezen is tot op heden nog niet mogelijk. De focus van de slaapapneu behandeling ligt daarom op het bestrijden of verminderen van de slaapapneu klachten. Hierbij is het doel van de behandeling is om het aantal apneus (ademstops) te verminderen. Het is van groot belang om de slaapapneu behandeling voort te blijven zetten en hier niet zomaar mee te stoppen.  Wanneer iemand hier plotseling mee stopt, dan kunnen de ademstops en overige klachten in alle hevigheid terugkomen. 

Bij het stellen van een diagnose en het opstellen van een behandelplan, werken vaak verschillende specialisten met elkaar samen. Specialisten die betrokken zijn bij slaapapneu herkennen en slaapapneu genezen zijn onder andere de longarts, KNO-arts en neuroloog. De diagnose wordt in de meeste gevallen gesteld bij de longarts. De onderzoeken de slaapapneu klachten en slaapapneu behandeling vinden vaak plaats in een slaapkliniek. Aan de hand van de uitslagen van de slaaponderzoeken, zal er een passende slaapapneu behandeling worden opgesteld. 

Ondanks dat slaapapneu genezen nog niet mogelijk is, bestaan er wel verschillende behandelmethodes die effectief zijn gebleken in het bestrijden van slaapapneu symptomen. Slaapapneu klachten worden over het algemeen behandeld met een van de volgende vier behandelingen: Anti-snurkbeugel (MRA), overdrukmasker (CPAP), een operatie of positietherapie. 

Anti-snurkbeugel of MRA 

Een MRA, beter bekend als anti-snurkbeugel, wordt gebruikt om snurkklachten te verminderen. Deze behandelmethode is voornamelijk effectief gebleken wanneer iemand last heeft van obstructief slaapapneu (OSA of OSAS). De snurkbeugel wordt op maat gemaakt en zorgt er voor dat de luchtwegen vrij blijven. Hierdoor kan iemand beter ademhalen. 

Door gebruik te maken van een anti-snurkbeugel kunnen verschillende slaapapneu klachten verholpen worden. Iemand zal een betere nachtrust ervaren waardoor vermoeidheidsklachten gedurende de dag zullen afnemen. Daarnaast zal dit ook een positief effect hebben op de lange termijn. Het risico op hart- en vaatklachten, een verhoogde bloeddruk of mentale klachten zoals een depressie zullen afnemen. Het verminderen van de snurkklachten is daarnaast niet alleen voordelig voor de persoon in kwestie, maar ook de partner zal hierdoor beter slapen. Dit kan ook een oplossing bieden wanneer iemand geen slaapapneu heeft, maar wel veel last heeft van snurken.

Overdrukmasker of CPAP 

Een andere veel voorkomende en zeer effectieve slaapapneu behandeling is een slaapapneu masker. Dit wordt ook wel een Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) masker genoemd. Het masker zit over de neus en de mond en is met een slang verbonden aan een pomp. Deze pomp zorgt ervoor dat er gedurende de nacht lucht in de keelholte wordt geblazen. Hierdoor blijft de luchtweg vrij en zal iemand beter kunnen ademen. De nachtrust zal niet meer verstoord raken en zal iemand beter kunnen slapen. Overdag zal de persoon minder vermoeidheidsklachten ervaren. 

Operatie:

Een operatie kan uitkomst bieden om slaapapneu symptomen te verminderen en snurken tegen te gaan. Tijdens een operatie wordt de huig verkleind. Daarnaast wordt het gehemelte verwarmd waardoor deze wat stugger zal worden. Hierdoor zal de huig minder gaan trillen met mogelijk een vermindering van het snurken tot gevolg. Wel is belangrijk om te realiseren dat deze ingreep het snurken wel voor een groot deel zal kunnen verminderen, maar niet volledig zal kunnen laten verdwijnen.

Positietherapie: 

Positietherapie kan ook bijdragen aan het verminderen van slaapapneu klachten. Positietherapie zal echter niet in alle gevallen uitkomst bieden. Deze vorm van therapie is alleen effectief gebleken wanneer iemand voornamelijk last heeft van slaapapneu symptomen wanneer hij op zijn rug ligt. Dit wordt tijdens het slaaponderzoek vastgesteld. 

Tijdens positietherapie wordt iemand getraind om niet meer op de rug te slapen. Dit gebeurt door middel van een klein apparaatje dat lichte trillingen afgeeft wanneer u op uw rug ligt. Hierdoor zal iemand een andere slaappositie aannemen. De trillingen zijn dusdanig licht dat iemand hier niet wakker van zal worden. Wanneer iemand niet meer op de rug slaapt, zullen de slaapapneu klachten ook verminderen. 

Wat te doen tegen slaapapneu? 

Naast de reguliere behandelingen bij de specialisten, zijn er ook bepaalde aanpassingen in uw leven die u zelf kunt maken om slaapapneu te verminderen. Hier zijn een aantal tips omtrent de vraag  ‘’wat te doen tegen slaapapneu?’’

Wat te doen tegen slaapapneu: 

  • Stop met roken. U kunt hier hulp bij krijgen van uw huisarts. 
  • Matig uw alcoholgebruik of stop helemaal met het drinken van alcohol. 
  • Gebruik geen slaapmedicatie waar u slaperig of suf van wordt. 
  • Het kan zijn dat uw slaapapneu wordt veroorzaakt door overgewicht. Zorg ervoor dat u weer op gezond gewicht komt. Dit kan zomaar alle slaapapneu klachten verhelpen. Heeft u moeite met afvallen? Raadpleeg dan uw huisarts voor ondersteuning. 
  • Leg tijdens het slapen meerdere kussens onder uw hoofd waardoor uw hoofd wat hoger ligt ten opzichte van de rest van uw lichaam.