7 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Agorafobie is niet een term die men vaak herkent, men is meestal meer bekend met de benaming pleinvrees of straatvrees. Agorafobie is een type angststoornis die bij 1% van de Nederlanders voor komt. Bij deze angststoornis heb je vooral angst voor drukke plekken.

De kans op agorafobie is hoger bij vrouwen, en komt meestal voor bij adolescenten. Kinderen en ouderen hebben een stuk minder last van deze angststoornis. Ook wordt gezien dat mensen die al een psychische stoornis hebben, ook een verhoogd risico lopen agorafobie te ontwikkelen.

Tegenwoordig is agorafobie goed te behandelen. Door verschillende technieken toe te passen kan het individu geheel van zijn of haar klachten afkomen. Belangrijk om te weten is dat deze angststoornis niet vanzelf over gaat. Het is daarom nodig om zelf aan de bel te trekken wanneer je denkt zelf agorafobie te hebben, of wanneer je het vermoeden heeft dat een van jouw naasten kampt met deze angststoornis.

Agorafobie is een angst voor drukke plekken. Wat die plekken precies zijn is voor iedereen anders. Het kan zelfs zo ernstig zijn dat iemand niet meer naar buiten wilt gaan. Wat een belangrijke factor is dat men zich omgeven voelt door drukte, en op dat moment het gevoel heeft door sociale of fysieke redenen niet weg te kunnen op het moment dat hij of zij dat zou willen. Dit roept een grote mate van angst op welke zich telkens weer kan uiten als een paniekaanval wanneer het individu zich op die bepaalde plaats bevindt.

Cenosillicafobie wat is dat?

Wanneer het individu weet dat hij of zij zich op een drukke plek gaat bevinden, zal hij of zij hier direct gespannen van worden. Er komen dan verschillende stress symptomen tot uiting, hoewel er geen reële reden tot angst is.

Angst en paniek gevoelens zijn voor niemand fijn. Om de angst zo veel mogelijk uit de weg te gaan, zal iemand de drukken plaatsen die angst oproepen zo veel mogelijk vermijden. Vaak gaat het om plaatsen als markten, parkeerplaatsen, in een rij bij de kassa, in een winkelcentrum, of in het openbaar vervoer. Wordt het vermijdingsgedrag zo er, dan kan iemand geheel aan huis gebonden raken doordat hij of zij niet langer (alleen) naar buiten durft. Deze ernstige vorm speelt bij 30% van de agorafobie patiënten binnen Nederland.

Voelt iemand zich angstig bij een aantal van zulk soort situaties, en beperkt deze angst hem of haar in het dagelijks leven? Dan is het mogelijk dat de diagnose agorafobie kan worden gesteld.

Om agorafobie beter te begrijpen, en erachter te komen of agorafobie wellicht ook bij jou speelt, kun je het beste kennis nemen van de werking van deze angststoornis.

Stel je voor je gaat naar de markt. Er gebeurt heel wat om je heen. Er zijn marktkraampjes, mensen zijn aan het winkelen, en er is veel geluid. Hoewel er niets is wat je echt reden tot angst geeft, voel je je opeens gespannen. Je krijgt een angst gevoel in je buik, begint te zweten, en wordt licht in je hoofd. Je weet niet precies waarom je zo voelt. Wanneer je de oorzaak probeert te achterhalen, en na denkt over de angst, wordt de paniek alleen maar erger. Je verlaat de markt om de paniek te doven, en er voor te zorgen dat anderen jouw angstige reactie niet zien. Er is immers geen reden tot angst. Pas wanneer je uit de drukke ruimte bent, zal de rust zich weer herstellen.

In een volgende situatie waarbij je omringd bent door mensen, zul je terugdenken aan deze ervaring. Dit roept direct nieuwe stresssymptomen op waardoor weer een paniekaanval kan ontstaan.

Agorafobie is een angststoornis. Een angststoornis kenmerkt zich door een verstoring van de werking van de neurotransmitters. Dit zijn stoffen in de hersenen die angstsignalen doorgeven. Wanneer het evenwicht van de neurotransmitters is verstoord, is deze uit balans. Er worden dan op verkeerde momenten hevige angst signalen vanuit de hersenen naar het lichaam gestuurd. Dit gebeurt dus ook wanneer er helemaal geen reden tot angst is.

Dit verstoorde evenwicht kan aangeboren zijn. Veel angststoornissen zijn namelijk erfelijk. Zo is agorafobie 60% erfelijk. Echter kan deze verstoring van de balans ook het gevolg zijn van nare ervaringen in het verleden. Dit kan vanalles zijn: een overval, misbruik, familie problemen, en nog veel meer.

De symptomen die bij deze specifieke angststoornis aanwezig zijn, kunnen worden opgedeeld in twee categorieën. Ten eerste kijken we naar de symptomen die een individu met agorafobie in het dagelijks leven vertoont, en daarnaast besteden we aandacht aan de symptomen die iemand in een angstige situatie beleeft.

Wanneer iemand met agorafobie zich niet in een situatie bevindt die hem of haar angstig maakt, vertoont hij of zij nog steeds symptomen waaraan agorafobie herkend kan worden. De volgende agorafobie symptomen ervaart een individu vaak in het dagelijks leven:

  • Het individu is niet graag alleen en leunt veel op mensen om hem of haar heen. Dit biedt hem of haar rust.
  • Het individu vermijdt plaatsen waar het druk is, of waar hij of zij niet onopgemerkt kan ontsnappen. Het kan ook voorkomen dat het individu helemaal niet meer vaak naar buiten gaat.
  • Constante angst voor controleverlies welke komt kijken bij een paniekaanval.

Wanneer het individu zich in een situatie bevindt die voor hem of haar angst oproept, kan de angst of paniek zich op de volgende manieren uiten:

  • Hartkloppingen
  • Licht gevoel in je hoofd of zelfs duizeligheid
  • Meer dan gewoonlijk zweten
  • Angstig gevoel in je buik
  • Misselijk gevoel
  • Moeite een normaal ademhalingspatroon aan te houden.
  • Het erg warm krijgen wat zich kan uiten in een rode huid

Wanneer je denkt agorafobie te hebben is het nodig een afspraak te maken met de huisarts. De huisarts zal samen met jou jouw symptomen bespreken, en nagaan of de symptomen ook een andere oorzaak zouden kunnen hebben. Wijzen de symptomen daadwerkelijk op agorafobie, dan kun je worden doorverwezen voor specialistische behandeling door ervaren therapeuten.

Agorafobie is een angststoornis die goed kan worden behandeld. Behandeling is ook noodzakelijk. Uit onderzoek is gebleken dat klachten niet vanzelf overgaan. Door behandelingen worden de angst symptomen minder, en leer je verschillende technieken aan die je kunnen helpen wanneer er in de toekomst angst optreedt. Verder is kenmerkend aan behandeling voor agorafobie dat je wordt aangeleerd hoe je kunt omgaan met bepaalde drukke situaties buiten de deur en deze niet langer vermijdt.

De exacte behandeling zal samen met de patiënt in overleg met de therapeut worden vastgesteld. Het type behandeling is afhankelijk van de duur van jouw angststoornis en de ernst van de paniek symptomen. De meest voorkomende behandeling bij deze stoornis worden hieronder besproken.

Exposure in vivo is een therapie die zeer effectief is bij agorafobie. Bij deze behandeling wordt je langzaam aan steeds meer blootgesteld aan de plaatsen die voor jou angst oproepen. Dit gaat enerzijds het vermijdingsgedrag tegen, en anderzijds worden de angst rustig in stapjes gevoeld, waardoor deze gevoelens behapbaar worden. Pas wanneer jij je comfortabel voelt bij de huidige blootstelling, kun je doorgaan naar de volgende stap waarbij meer blootstelling aan de angstopwekkende situatie komt kijken.

Cognitieve gedragstherapie gaat minder in op de symptomen, maar behandelt meer de gedachten die de symptomen van angst en paniek opwekken. Samen met de therapeut kijk je in detail naar de gedachten die je hebt rondom de fobie, en waaruit deze gedachten zijn ontstaan. Je leert als een buitenstaander naar jouw gedachten te kijken. De gedachtepatronen veranderen dan omdat je inziet dat de angst gedachten helemaal niet realistisch zijn. Hierdoor zullen ook de paniek symptomen niet langer worden opgewekt.

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Dit is een therapie die bij meerdere angststoornissen wordt gebruikt. Het doel van deze therapie is de angst die wordt opgewekt in bepaalde situaties sterk te verminderen. Dit wordt gedaan door met de therapeut samen in detail terug te denken aan een situatie waarin jij angstig bent geworden. Je denkt dan terug aan de drukke plek en de gevoelens en symptomen die het in jou opwekte. Tijdens deze gedachten doet de therapeut iets om jou af te leiden. Vaak wordt je gevraagd ze vinger van de therapeut te volgen terwijl je vertelt over de angstige situatie. Dit traint de hersenen niet de volledige aandacht op de angstige situatie te vestigen. Door dit herhaaldelijk te trainen, komen er minder paniekgevoelens op wanneer je je opnieuw in zo’n situatie bevindt.

Online behandeling is erg populair onder patiënten met agorafobie. Omdat aan de fobie een angst voor drukke onbekende ruimten buitenhuis ten grondslag ligt, kan een behandeling online heel fijn zijn. De patiënt kan dan gewoon thuis blijven tijdens behandeling. Je zult online vaak dezelfde behandeling ontvangen als dat je in een kliniek zou ontvangen, echter is dit via video bellen.

Zoals bij veel psychische stoornissen het geval is, wordt medicatie alleen gegeven in combinatie met een therapeutische behandeling en als therapie alleen onvoldoende werkt. De medicatie die wordt aangeboden bij agorafobie is medicatie om de angst en paniek symptomen te onderdrukken. De medicatie die hiervoor wordt gebruikt zijn antidepressiva.

Denk je agorafobie te hebben? Dan is het allereerst belangrijk contact op te nemen met jouw huisarts zodat de diagnose gesteld kan worden. In de tussentijd kun je zelf al een aantal maatregelen nemen om de angst en paniek symptomen te minderen.

  • Drink geen alcohol of caffeine. Deze stoffen kunnen angstgevoelens juist versterken waardoor je sneller een paniekerig gevoel krijgt.
  • Praat met jouw naasten over jouw symptomen. Dit zal opluchten en je naasten een beter begrip geven van jouw situatie.
  • Probeer de plaatsen waar angst wordt opgewekt niet te vermijden.
  • Schrijf jouw gevoelens op. Dit zal opluchten en je een beter inzicht bieden in de gedachte patronen die zich bij jou voordoen.

Er zijn talloze klinieken waarbij je terecht kunt wanneer je jouw agorafobie wilt behandelen. Bij veel hoogwaardige klinieken kun je zowel op locatie in het buitenland, in Nederland, of online jouw pleinvrees overwinnen.

Bij Balance kun je in een luxueuze kliniek gebruik maken van de expertise van de meest ervaren therapeuten op het gebied van agorafobie. De vooraanstaande behandeling die in deze kliniek wordt gegeven wordt geheel afgestemd op jouw situatie, zodat jij zo snel mogelijk van jouw agorafobie klachten afkomt en weer een normaal leven kunt leiden.