6 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Alcoholverslaving en depressie zijn twee stoornissen die nauw met elkaar zijn verbonden. Het zijn twee aandoeningen die vaak samen voorkomen en comorbiditeit veroorzaken. Het verband is zelfs zo sterk, dat alcoholverslaving 3 keer vaker voorkomt bij mensen met depressie, ten opzichte van mensen zonder depressie. Andersom komt depressie ook vaker voor bij alcoholverslaafden dan bij de algemene bevolking. Wanneer een patiënt last heeft van zowel een alcoholverslaving als een depressie, kan dit de kwaliteit van leven van het individu negatief beïnvloeden.

Hoe stop je een depressie wanneer je ook aan alcohol verslaafd bent? Hoe deze twee stoornissen precies samenhangen, en hoe deze alcohol depressie comorbiditeit behandeld kan worden, wordt hieronder beschreven.

Iedereen heeft wel eens gehoord van depressie. Maar wat houdt een depressie nu precies in? Een depressie is een stemmingsstoornis, waarbij het individu zich somber of neerslachtig voelt. Dit heeft grote invloed op het dagelijks functioneren. Dingen die je voorheen leuk vond om te doen, heb je nu niet langer zin in. Je hebt het gevoel alsof er continu een grote grijze wolk boven je hangt. Ook heb je het gevoel nergens energie voor te hebben.

Wanneer deze negatieve stemming meer dan twee weken aanhoudt, wordt dit een depressie genoemd.

Als iemand alcohol verslaafd is, is degene afhankelijk geworden van de alcohol. Hij of zij drinkt frequent en in grote mate. Zowel lichamelijk als psychisch ben je dan verslaafd aan de alcohol. Dat wil zeggen dat de verslaafde de alcohol nodig heeft om te kunnen functioneren. Wanneer hij of zij stopt met drinken, kunnen er hevige ontwenningsverschijnselen optreden.

Hoewel alcohol en depressie vaak samen voorkomen, is het lastig een causaal verband te identificeren. Er zijn namelijk meerdere redenen waardoor de twee stoornissen tegelijkertijd kunnen optreden bij een patiënt. Er is dus tot op heden geen duidelijke verklaring voor de alcohol depressie comorbiditeit gevonden.

Er zijn wel een aantal manieren waarop het verband tussen alcoholverslaving en depressie kan worden verklaard.

  1. Ten eerste hebben beide stoornissen gemeenschappelijke factoren die de respectieve stoornissen van depressie en alcoholverslaving kunnen veroorzaken. Hoe meer gemeenschappelijke risicofactoren aanwezig zijn bij het individu, hoe groter de kans op alcohol depressie comorbiditeit.
  2. Mensen met depressie grijpen soms naar de fles om hun depressie symptomen te onderdrukken. Alcohol kan dan gebruikt worden als zelfmedicatie.
  3. Een alcoholverslaving kan ook depressieve gevoelens doen opkomen. Hoewel alcohol in eerste instantie een verdovende werking heeft. Kan dit nadat de alcohol is uitgewerkt sombere gevoelens opwekken.

Er zijn verschillende factoren geïdentificeerd die een individu meer vatbaar maken voor het ontwikkelen van zowel een depressie als een alcoholverslaving. Wat al deze factoren gemeen hebben is dat deze het individu kwetsbaar maken. Factoren die een rol kunnen spelen bij zowel de ontwikkeling van depressie en alcohol verslaving zijn:

  • Ontregeling in het stressrespons systeem. Dit systeem zorgt ervoor dat je de juiste prikkels krijgt op het juiste moment. Wanneer dit systeem, en zijn neurotransmitters, uit balans is, dan krijg je verkeerde prikkels binnen. Hierdoor heb je het vermogen om de juiste keuzes te maken en situaties te relativeren in mindere capaciteit. Deze ontregeling kan aangeboren zijn. Echter kan deze ook voortkomen uit bepaalde situaties die zich in het verleden van het individu hebben voorgedaan.
  • Bepaalde factoren uit jouw omgeving of verleden waardoor je vatbaarder bent voor psychische stoornissen en verslaving. Voorbeelden hiervan zijn: onrustige jeugd, problemen in de opvoeding, geen rolmodel hebben, misbruik, en een onveilige woonomgeving.

Overmatig alcohol inname op zichzelf leidt vaak al tot negatieve gevoelens. Je kunt je er somber door voelen en het gevoel hebben dat je nergens energie voor hebt.

Daarnaast kan een alcoholverslaving ook negatieve gevolgen hebben voor andere aspecten van jouw leven, zoals relaties, nachtrust, werk enzovoort. Dit kan bijdragen aan versterking van de sombere gevoelens die opkomen bij alcoholverslaving. Deze kunnen vervolgens overgaan tot depressie wanneer het alcoholgebruik zich voortzet.

Wanneer iemand al aan depressie lijdt, wordt alcohol wel eens gebruikt om de sombere en negatieve gevoelens te verdoven. De alcohol wordt als zelfmedicatie gebruikt zodat de symptomen van de depressie minder merkbaar zijn.

Eerst voelt het individu zich inderdaad beter. Alcohol heeft een verdovend effect en zorgt ervoor dat je je beter voelt. Wanneer de alcohol echter is uitgewerkt, keert het sombere, depressieve gevoel veel harder terug. Dit zorgt ervoor dat degene opnieuw naar de alcohol grijpt om de depressieve gevoelens de baas te blijven.

Je komt dan in een vicieuze cirkel terecht. Wanneer je echter regelmatig alcohol drinkt om de andere gevoelens te verdringen, zal je alcohol tolerantie stijgen. Dit houdt in dat je steeds meer alcohol nodig hebt om hetzelfde gewenste effect te ervaren. Zo kun je snel verslaafd raken aan de alcohol.

Een comorbide behandeling is altijd wat gecompliceerder dan de behandeling van een enkele stoornis. Belangrijk is om, voor zover dat mogelijk is, de oorzaak te achterhalen. Het komt vaak voor dat de ene stoornis de andere stoornis heeft veroorzaakt.

Deze regels helpen u te determineren of de depressie door de alcohol inname wordt veroorzaakt, of dat de depressie geheel los staat van de alcoholverslaving:

  • Alcohol kan als oorzaak worden vastgesteld, wanneer depressie klachten toe- en afnemen bij toe- en afname van het alcoholgebruik.
  • Alcohol is meestal niet de oorzaak wanneer de depressie al aanwezig was voor de alcoholverslaving, depressie in de familie voorkomt, depressie symptomen niet afnemen na het stoppen met alcohol.

Aangezien het bij comorbiditeit om zowel een alcoholverslaving als een depressie gaat, is het belangrijk dat de lichamelijke alcoholverslaving direct wordt aangepakt. De reden hiervoor is dat de alcoholinname de depressie kan veroorzaken of versterken. Vaak nemen de depressie klachten ook af wanneer er wordt gestopt met het drinken van alcohol. Dit is ook de reden waarom wordt geadviseerd nog geen medische behandeling te starten voor de depressie wanneer iemand nog verslaafd is aan alcohol. Daarnaast werken antidepressiva niet goed in combinatie met alcohol.

Houdt er rekening mee dat de depressie na alcohol even kan blijven hangen in de eerste paar dagen. Dit zijn de ontwenningsverschijnselen. Deze nemen na zo’n 3 dagen weer af. Pas dan kan het effect van het stoppen met alcohol worden bekeken.

Is de alcoholconsumptie gestopt, dan kunnen wel antidepressiva, waar nodig, worden toegediend. Ook wordt dan een psychische behandeling gestart voor zowel de alcoholverslaving as de depressie.

Heb jij of een van jouw naasten te maken met een alcoholverslaving en een depressie? Dan is het nodig specialistische hulp in te schakelen. Aangezien je symptomen van beide stoornissen vertoond, is het zaak dat de comorbide stoornissen op de juiste wijze, en op de juiste volgorde, worden behandeld. Zulke hoogwaardige behandeling waarbij experts zich specifiek focussen op jouw situatie vind je alleen terug in een vooraanstaande kliniek zoals Balance. Balance werkt uitsluitend met deskundigen op het gebied van verslavingen en psychische stoornissen. Bovendien worden er individuele behandelplannen opgesteld die ook comorbide stoornissen op de beste manier kunnen behandelen. Zo ben jij als patiënt in goede handen, en kun je in alle luxe en comfort herstellen onder uitmuntende begeleiding. 

Meer artikelen over Verslaving

3cmcAfbouwen Van Antidepressiva3 MmcMidazolamKetamineRisperidon BijwerkingenConcertaPcpFlakkaAyahuascaPregabaline AfbouwenScopolamineOlanzapinePregabalinPoppersMasturbatie VerslavingLorazepam AfbouwenOpiatenKorsakov SyndroomClonidineLorazepam BijwerkingenSlaapmedicatieBenzodiazepineverslavingLiefdesverslavingBenzodiazepinen Bijwerkingen5 HtpXtcKamagraZopiclonHangxietySnusAfkicken In Het BuitenlandLormetazepamAnabole SteroidenSymptomen Van CocainegebruikAntibiotica En AlcoholZolpidemMirtazapineCocaine VerslavingAmfetamineSeksverslavingHoelang Blijft Alcohol In Je BloedFas SyndroomAlcoholistWanneer Ben Je AlcoholistAlcoholvergiftigingDubbele DiagnoseDetox AlcoholOntwenningsverschijnselen AlcoholAlcoholismeDe Nederlandse GgzTramadol OverdosisTramadolClonazepamOxazepamQuetiapineDrugsverslavingOxycodon Overdosis En OntwenningOxycodonDormicumTemazepamCodeineFentanylRitalinXanaxDiazepam