7 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Dementie is een ernstige ziekte die in veel soorten en maten voorkomt. Het is een ziekte die niet meteen opvalt, maar langzaam aan de hersenen van de patiënt aantasten. De aantasting van de hersenen zorgt ervoor dat de patiënt niet meer kan functioneren in het dagelijks leven zoals hij of zij dat voorheen gewend was.

Binnen Nederland krijgt gemiddeld 20% van de bevolking te maken met een vorm van dementie. Onderzoek wijst uit dat het risico op dementie hoger is bij vrouwen, en naarmate de leeftijd toeneemt. Bij dementie wordt vaak aan alzheimer gedacht. Dit is echter maar een vorm van dementie. Niet iedereen die dementie krijgt, heeft te maken met de ernstige vorm, alzheimer. In dit land hebben momenteel zo’n 300.000 mensen een van de 50 soorten dementie.

Dementie is de overkoepelende naam voor talloze progressieve hersenaandoeningen waarbij de hersenen steeds moeilijker informatie op kunnen slaan en kunnen verwerken. De patiënt vergeet dingen snel en is vaak verward. 

Maar hoe weet je nu of je met dementie te maken hebt, of dat iemand gewoon vergeetachtig is? Het grote verschil tussen het normale ‘vergeetachtig’ zijn op oudere leeftijd en dementie, zit hem in het volgende: wanneer iemand vergeetachtig is, komt de informatie vaak snel weer boven. Bij dementie gebeurt dit niet.

Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand die vergeetachtig is zich niet meer kan herinneren hoe iemand heet, een aantal minuten later weet hij of zij het weer, of hij of zij herkent de naam wanneer iemand in hun omgeving hen een geheugensteuntje biedt.

Als iemand dement is, zullen ze niet meer op de desbetreffende naam komen. Ook wanneer iemand de naam uitspreekt, roept dit geen herinnering op.

Bij dementie worden zenuwcellen in de hersenen, ookwel neuronen genoemd, aangetast. Het is ook mogelijk dat daarbij de de verbinding tussen verschillende zenuwcellen worden aangetast, waardoor deze niet langer goed kunnen functioneren. De hersenen worden als het ware langzaam aan afgebroken. Iemand kan steeds slechter reguliere dingen onthouden, en verliest daarnaast steeds meer de grip op het leven en de capaciteit om dagelijkse taken uit te voeren. Hoe snel deze degeneratie duurt, verschilt per persoon en per type dementie.

Er zijn wel 50 verschillende soorten dementie, die allen hun eigen symptomen combinatie hebben. De meest voorkomende soorten dementie zijn Alzheimer, vasculaire dementie en Lewy body dementie.

Als de diagnose dementie wordt gesteld, leeft iemand gemiddeld nog zo’n 8 jaar te leven, hoewel er ook uitschieters tussen zitten die het nog 20 jaar volhouden. 

Wanneer iemand dementie heeft, vallen er steeds meer hersenfuncties uit. Vaak blijft men nog zo lang mogelijk thuis wonen met de zorg van naasten, echter blijkt dit na enige tijd onmogelijk te zijn. Als iemand 24 uur per dag zorg nodig heeft wordt de patiënt vaak in een zorgcentrum geplaatst. 

Uiteindelijk verzwakt de patiënt fysiek en mentaal door dementie, waardoor ze ook vatbaar zijn voor andere ziektes, zoals ontstekingen. Ook kunnen vitale functies uitvallen, waardoor de patiënt komt te overlijden. Dementie breekt de hersenen zo ver af dat iemand vaak maar ⅔ van het hersengewicht over houdt.

De oorzaak van dementie zit verscholen in een combinatie van factoren. Zo kan de ziekte worden veroorzaakt door erfelijke factoren, roken, onvoldoende beweging, onvoldoende mentale uitdaging, hoge bloeddruk, overgewicht, en diabetes.

Dementie op jongere leeftijd is anders dan ouderdomsdementie, en komt minder vaak voor dan dementie op oudere leeftijd. Momenteel zijn er ongeveer 15.000 mensen in Nederland die op jongere leeftijd, dat wil zeggen onder de 65, dementie hebben. 

Mensen onder de 65 hebben vaak nog een actief leven. Vaak hebben ze kinderen waarvoor zij zorg dragen en ze werken daarnaast in veel gevallen nog fulltime. Wanneer ze de diagnose dementie hebben gekregen, kunnen ze niet goed afstand doen van hun huidige rol en taken. Daarnaast hebben jongere mensen met dementie tijdens heldere momenten een goed begrip van de aandoening die zij hebben. Dit kan veel verdriet en sombere gevoelens opwekken.

Dementie wordt bij jongere mensen vaak eerst opgemerkt als veranderd gedrag, in plaats van geheugenverlies. Ook kunnen er veranderingen in de taal en de spraak worden opgemerkt. Het kan enige tijd duren voor de diagnose dementie is gesteld bij jongere mensen.Wanneer iemand op jongere leeftijd met deze klachten naar de huisarts gaat, worden vaak eerst veel alternatieve aandoeningen onderzocht die meer prevalent zijn in deze leeftijdscategorie.

Hoe dementie verloopt, en hoe snel het proces duurt verschil per persoon en per vorm van dementie. Hoewel de fasen bij iedere vorm iets anders kunnen verlopen, zijn over het algemeen 3 fasen te onderscheiden. Bij elke fase zullen dementie symptomen fasen in ernst verschillen.

Beginnend dementie

Tijdens beginnend dementie zijn er een aantal dementie symptomen op te merken. De patiënt vergeet af en toe iets, of gedraagt zich soms iets anders dan je gewend bent. Iemand die bijvoorbeeld altijd stipt om 6 uur eet, eet nu ineens later. Vaak wordt bij beginnend dementie nog niet direct aan de bel getrokken aangezien symptomen niet direct op de voorgrond treden.

Middenfase

Tijdens de middenfase worden de symptomen steeds meer opgemerkt door de patient zelf en de mensen in zijn of haar omgeving. Het dagelijks functioneren wordt steeds vaker belemmerd door problemen met het geheugen. Iemand vergeet steeds vaker te eten, het gas uit te zetten, of heeft moeite mensen om zich heen te herkennen. Dit resulteert in veel gevallen in frustratie.

Laatste fase

In de laatste fase is de patiënt niet meer in staat voor zichzelf te zorgen. Hij of zij heeft continu hulp en ondersteuning nodig om de nodige activiteiten uit te voeren zoals wassen en eten. Perioden van geheugenverlies doen zich meer voor dan tijden van herkenning en herinnering.

Dementie kan veel uiteenlopende kenmerken hebben. De aandoening uit zich bij elk individu anders en is afhankelijk van de neuronen die in de hersenen zijn aangetast. Hoewel er diverse soorten dementie kunnen worden onderscheiden, zijn de volgende dementie symptomen het meest kenmerkend voor de ziekte:

  • Geheugenverlies. Het individu heeft steeds meer moeite met dingen herinneren en vergeet vaak dingen die pas zijn gebeurd of gezegd.
  • Verwardheid. Doordat het individu zelf zijn of haar gedachten niet begrijpt kan de patiënt verward overkomen op zijn of haar naasten.
  • Gedragsverandering. Iemand met dementie kan zich anders gaan gedragen. Kleine karakter eigenschappen veranderen of uiten zich op een andere manier.
  • Problemen met taal en spraak. Het individu kan vergeten zijn hoe hij of zij een zin moet opbouwen en kan midden in een verhaal de draad kwijt zijn.
  • Spullen kwijtraken of verstoppen. Iemand met dementie is vaak spullen in huis kwijt. Denk bijvoorbeeld aan de afstandsbediening, of een bril die is verstopt in de koelkast. De patiënt kan het zich zelf niet meer herinneren.
  • Iemand koopt vaak dingen die hij of zij niet nodig heeft. Dit kan bijvoorbeeld gaan om supermarkt aankopen die de patiënt normaal gesproken nooit eet.
  • Meer slapen dan voorheen. Iemand met dementie slaapt vaak langer. Het is dan ook heel normaal voor iemand met dementie om heel laat uit bed te komen. Dit komt doordat hij of zij het dag-nacht ritme verloren is.

Wanneer iemand naar de huisarts gaat om onderzocht te worden op dementie, zal hij of zij verschillende onderzoeken ondergaan. Ten eerste zal de huisarts bekijken of de huidige symptomen toe te schrijven zijn aan een andere aandoening of oorzaak. Wanneer dit na psychische en fysieke onderzoeken niet het geval blijkt te zijn, zal worden nagegaan of dementie aan de symptomen ten grondslag ligt.

Onderzoek naar dementie bestaat uit verschillende gesprekken, alsook speciale testen waarin dieper wordt ingegaan op de symptomen. De test die wordt uitgevoerd is de MMSE (Mini-mental state examination), of de MoCA (Montreal Cognitive Assessment). Deze testen meten op hun eigen manier tot welke vaardigheden de hersenen in staat zijn en in hoeverre de cognitieve staat invloed heeft op het dagelijks functioneren. Aan de hand van de uitslag zal de huisarts een diagnose stellen.

Dementie is een aandoening die niet te genezen is. Wel kan er iets gedaan worden om de achteruitgang van de dementie te vertragen en symptomen te verlichten. Therapeutische behandelingen richten zich voornamelijk op het behouden van het geheugen door regelmatige stimulatie en training.

Reminiscentie therapie

Reminiscentie therapie is een behandeling dementie die helpt herinneringen op te halen bij mensen die lijden als gevolg van dementie. Reminiscentie dementie wordt toegepast door middel van foto’s, verhalen, voorwerpen en gesprek. Zo kan het individu met dementie zich tijdelijk weer zichzelf voelen.

Dit heeft verschillende voordelen voor de kwaliteit van leven van het individu:

  • Identiteit bewaren
  • Geeft zekerheid gevoel
  • Meer tevreden
  • Versterkt het gevoel van eigenwaarde

Medicatie om gevolgen van dementie te minderen

Er bestaat geen medicijn dat iemand van dementie kan genezen. Er is echter wel medicatie beschikbaar die de gevolgen van bepaalde soorten dementie kunnen beperken, of het proces kunnen vertragen. Medicatie als galantamine, rivastigmine en donepezil kunnen worden toegediend om de achteruitgang bij Alzheimer, Parkinson dementie, en Lewy body dementie te vertragen. Wanneer een individu gediagnosticeerd is met een andere vorm van dementie is hier geen medicatie voor beschikbaar.

Voor het gebruik van medicatie is het zaak dat de dementie vroegtijdig wordt gediagnosticeerd. Dan kan de medicatie de grootste impact maken. Wel moet er rekening worden gehouden met mogelijke bijwerkingen. De bijwerkingen verschillen per type medicatie.

Medicatie tegen symptomen dementie

Wanneer iemand dementie heeft, kunnen veel bijkomende klachten zich voordoen. Zo kan iemand zich angstig of somber voelen, last hebben van slapeloze nachten, of fysieke pijn hebben. Deze symptomen kunnen alleen behandeld worden met medicatie. De medicatie is echter gericht op de bijkomende symptomen, en niet op het vertragen van de dementie zelf.

Wanneer iemand in jouw familie of omgeving dementie heeft, is het zaak dat hij of zij de beste zorg aangeboden krijgt. Als naaste wil je natuurlijk dat jouw familielid hoogwaardige zorg krijgt in vooraanstaande en luxe faciliteiten. Zeker wanneer de patiënt moet worden opgenomen, omdat hij of zij niet meer de eigen zorg kan dragen, wil je dat de patiënt in alle luxe en comfort zijn of haar leven kan voortzetten. Voor advies van ervaren artsen en psychologen kun je vrijblijvend contact opnemen met de luxueuze Balance kliniek.

Meer artikelen over Mentale Gezondheid

Intrusieve GedachtenPlatonische RelatieVerslavende MiddelenAltruismeLisinoprilLiegen Door VerslavingKratomZelfbeschadigingBorderline En SeksualiteitStemmingswisselingenHoogsensitiefLiefdesverdrietNachtmerriesMorfinePolyvagaal TheorieDwangstoornisIntergenerationeel TraumaBipolaire Stoornis En SeksualiteitEmotionele VerwaarlozingExistentiele CrisisAutistische BurnoutPtss En NarcismeJeugdtraumaVliegangstNarcistische RelatieNarcistische VaderPsychopaatEmotionele MishandelingSlaapverlammingNarcistische MoederWat Is TrypofobieWat Is GenderdysforieOnverwerkte RouwVerschil Depressie En Burn OutRouwverwerkingOververmoeidheidImposter SyndroomSuicidale GedachtenWas Ist Eine Psychotische DepressionHallucinatiesAntidepressiva En AlcoholGaslightingPaniekaanvalKlachten Bij Burn OutEmotioneel MisbruikAsperger SyndroomAddZeer Ernstige Burn OutHistrionische PersoonlijkheidsstoornisWorkaholicPsychose SymptomenHoe Herken Je Suicidale Gedachten En Hoe Ga Je Ermee OmNeuroseVermijdende PersoonlijkheidsstoornisTheatrale PersoonlijkheidsstoornisNarcistische PersoonlijkheidsstoornisPsychosomatische KlachtenBorderline PersoonlijkheidsstoornisFibromyalgie BehandelingFibromyalgie SymptomenBody Dysmorphic DisorderSysteemtherapieSchematherapieSlaapapneuRestless Legs SyndroomAgorafobieNarcolepsieSlaapstoornisSociale AngststoornisCognitieve GedragstherapieWat Is Een Midlife CrisisHyperventilatie BehandelingVerlatingsangstWat Is HypochondrieHypnotherapieEmdr TherapieDysthyme StoornisSchizofrenieBindingsangstGegeneraliseerde Angststoornis OverwinnenDepressief Door CoronaCenosillicafobie Wat Is DatWat Is Long CovidChronische Ptss BehandelingOververmoeidheid BehandelingBehandeling Zware DepressieChronische Depressie BehandelingSchizofrenie BehandelingChronische Pijn BehandelingDelier BehandelingSomatoforme Stoornis BehandelingConversiestoornis BehandelingBehandeling AutismeBipolaire Stoornis BehandelingHechtingsproblematiek BehandelingNarcisme BehandelingTinnitus BehandelingAdd BehandelingSlaapstoornis BehandelingPersoonlijkheidsstoornis BehandelingPaniekaanvallen BehandelingAgorafobie BehandelingChronische Stress BehandelingStress BehandelenOverspannen BehandelingTrauma Centrum NederlandTrauma BehandelenPsychose BehandelingAngststoornis BehandelingOcd BehandelingPostnatale Depressie BehandelingMisofonie BehandelingAdhd BehandelingBorderline BehandelingBurn Out BehandelenPtss BehandelingDepressie TestDepressie BehandelingFaalangst BehandelingFaalangstMentale GezondheidMindfulness