Venlafaxine

9 Minuten

Bewerkt en medisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Venlafaxine is een veelgebruikt antidepressivum dat wordt voorgeschreven bij depressie, angststoornissen en andere psychische aandoeningen. Het middel behoort tot de groep van serotonine- en noradrenaline heropnameremmers (SNRI’s) en heeft een krachtige invloed op de hersenchemie. Mensen die de antidepressiva venlafaxine gebruiken, doen dat meestal om hun stemming te stabiliseren en angstsymptomen te verminderen. Toch roept het gebruik van dit medicijn veel vragen op. Hoe werkt venlafaxine precies? Wat zijn de ervaringen van gebruikers? En welke bijwerkingen kunnen optreden, zowel op korte als lange termijn? In deze blog bespreken we alles wat je moet weten over venlafaxine.

Venlafaxine is een antidepressivum dat wordt voorgeschreven bij depressieve stoornissen, gegeneraliseerde angststoornis (GAS), sociale fobie en paniekstoornis. Het behoort tot de SNRI’s, wat betekent dat het de heropname van serotonine en noradrenaline in de hersenen remt. Hierdoor blijven deze neurotransmitters langer beschikbaar en kunnen ze een positief effect hebben op stemming en emoties. Het medicijn wordt meestal voorgeschreven wanneer andere antidepressiva, zoals SSRI’s (selectieve serotonineheropnameremmers), niet voldoende effect hebben.

Daarnaast wordt venlafaxine soms ook ingezet bij andere aandoeningen, zoals neuropathische pijn of ADHD, al is dit minder gebruikelijk. De werking van venlafaxine is complex en afhankelijk van de individuele reactie van de patiënt. Niet iedereen ervaart dezelfde effecten, en daarom is het soms nodig om de dosering aan te passen of zelfs over te schakelen op een ander medicijn. Dit proces kan enige tijd in beslag nemen en vereist geduld en nauwlettend medisch toezicht.

Venlafaxine beïnvloedt de chemische balans in de hersenen door de heropname van serotonine en noradrenaline te blokkeren. Serotonine is een neurotransmitter die een rol speelt bij stemming, slaap en emoties, terwijl noradrenaline bijdraagt aan energie en alertheid. Door de concentratie van deze stoffen te verhogen, kan venlafaxine helpen om depressieve gevoelens en angst te verminderen. Dit mechanisme is vooral effectief bij mensen die te maken hebben met ernstige stemmingsstoornissen of angstproblemen die niet reageren op andere behandelingen.

Daarnaast heeft venlafaxine een dosisafhankelijke werking. Bij lage doseringen werkt het vooral als een serotonineheropnameremmer, terwijl het bij hogere doseringen ook de heropname van noradrenaline en in sommige gevallen dopamine beïnvloedt. Dit kan verklaren waarom sommige mensen pas bij een hogere dosis een merkbare verbetering ervaren. Het is echter ook de reden waarom de juiste dosering cruciaal is. Te weinig van het medicijn kan onvoldoende effect hebben, terwijl een te hoge dosering kan leiden tot ongewenste bijwerkingen. Daarom wordt aangeraden om de dosis stapsgewijs te verhogen en onder medische begeleiding goed te monitoren hoe het lichaam reageert.

De ervaringen met venlafaxine lopen sterk uiteen. Sommige gebruikers ervaren binnen enkele weken een aanzienlijke verbetering in hun stemming en angstniveau, terwijl anderen last hebben van bijwerkingen of onvoldoende effect merken. Veel mensen melden dat ze zich emotioneel stabieler voelen en beter kunnen omgaan met stressvolle situaties. Tegelijkertijd zijn er ook gebruikers die aangeven dat het medicijn hen emotioneel vlak maakt, waardoor ze minder intens vreugde of verdriet voelen.

Naast de positieve effecten zijn er ook mensen die negatieve ervaringen delen. Dit kunnen bijwerkingen zijn, zoals misselijkheid, zweten, slapeloosheid en een verhoogde bloeddruk. Anderen merken dat het afbouwen van venlafaxine bijzonder moeilijk kan zijn, met ontwenningsverschijnselen zoals duizeligheid en ‘brain zaps’ (elektrische schokjes in het hoofd). Sommige patiënten vinden het ook lastig om hun gevoelens goed onder woorden te brengen, wat kan leiden tot een verminderde emotionele expressie. Dit alles maakt dat venlafaxine niet voor iedereen geschikt is en dat het belangrijk is om nauwlettend in de gaten te houden hoe men zich voelt tijdens het gebruik.

Zoals bij elk medicijn kunnen er bijwerkingen optreden bij het gebruik van venlafaxine. De meest voorkomende zijn:

  • Misselijkheid
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Zweten
  • Slapeloosheid of juist slaperigheid
  • Droge mond
  • Verhoogde bloeddruk

Sommige bijwerkingen verdwijnen na verloop van tijd, terwijl andere kunnen aanhouden zolang het medicijn wordt gebruikt. Het is belangrijk om eventuele bijwerkingen met een arts te bespreken, vooral als ze hinderlijk of verontrustend zijn. Bij sommige mensen kan venlafaxine ook een negatieve invloed hebben op hun seksueel functioneren, zoals een verminderde libido of moeilijkheden met het bereiken van een orgasme. Dit kan een groot effect hebben op de levenskwaliteit en relaties. Verder melden sommige gebruikers dat ze een verhoogde prikkelbaarheid ervaren, wat kan leiden tot spanningen in sociale interacties. Hierdoor is het verstandig om regelmatig in gesprek te blijven met een arts en samen te kijken naar mogelijke oplossingen of alternatieve behandelingen.

Venlafaxine en spierspanning

Een minder besproken bijwerking van venlafaxine is verhoogde spierspanning. Sommige gebruikers ervaren stijfheid of spierpijn, vooral in de nek, schouders en kaak. Dit kan te maken hebben met de invloed van noradrenaline op het zenuwstelsel, wat leidt tot een verhoogde spiertonus. In sommige gevallen kan fysiotherapie of ontspanningsoefeningen helpen om deze bijwerking te verminderen. Daarnaast kan het nuttig zijn om regelmatig te bewegen en lichte rek- en strekoefeningen te doen. Stressmanagement technieken, zoals meditatie of ademhalingsoefeningen, kunnen ook helpen om de spanning te verminderen. Als de spierspanning aanhoudt of zeer pijnlijk wordt, is het verstandig om dit te bespreken met een arts, die mogelijk een aanpassing van de dosering of een ander middel kan overwegen.

Venlafaxine bijwerkingen eerste week

De eerste week van venlafaxinegebruik kan bijzonder uitdagend zijn. Veel gebruikers melden dat ze in deze periode meer last hebben van angst, misselijkheid, slapeloosheid en een algemeen gevoel van onrust. Dit komt doordat het lichaam zich moet aanpassen aan de veranderde neurotransmitterbalans. Voor sommige mensen zijn deze bijwerkingen zo intens dat ze overwegen om met het medicijn te stoppen. Het is echter belangrijk om vol te houden, omdat veel bijwerkingen na enkele weken afnemen of verdwijnen.

Naast de bovengenoemde symptomen kunnen sommige gebruikers last krijgen van hoofdpijn, overmatig zweten, een droge mond en een verandering in eetlust, wat zowel gewichtsverlies als gewichtstoename tot gevolg kan hebben. Andere mogelijke bijwerkingen zijn diarree of juist obstipatie, verhoogde prikkelbaarheid en een gevoel van verdoofdheid of emotionele afstandelijkheid. Hoewel deze eerste fase zwaar kan zijn, melden veel gebruikers dat hun lichaam na verloop van tijd went aan het medicijn en de klachten geleidelijk verminderen. Het helpt om een vast ritme aan te houden, voldoende te rusten en het gebruik met een arts te bespreken als de bijwerkingen ondraaglijk worden.

Venlafaxine bijwerkingen lange termijn

Bij langdurig gebruik van venlafaxine kunnen er andere bijwerkingen ontstaan. Een van de meest voorkomende is een verhoogde bloeddruk, wat regelmatig gecontroleerd moet worden door een arts. Daarnaast melden sommige gebruikers seksuele disfunctie, gewichtstoename en emotionele afvlakking op de lange termijn. Ook kan het moeilijk zijn om met het medicijn te stoppen, omdat het ontwenningsverschijnselen kan veroorzaken.

Naast deze bekende effecten kunnen langdurige gebruikers last krijgen van een verminderde gevoeligheid voor plezier, wat soms wordt beschreven als een emotioneel vlakker gevoel. Andere veelvoorkomende bijwerkingen zijn geheugen- en concentratieproblemen, verminderde motivatie en af en toe het gevoel mentaal minder scherp te zijn. Sommige mensen ervaren een verandering in hun slaapritme, waarbij ze moeilijker inslapen of juist vaker wakker worden gedurende de nacht. Om de impact van deze lange termijn effecten te minimaliseren, is regelmatige controle door een arts essentieel en kan het soms nodig zijn om de dosering aan te passen of het medicijn te combineren met andere ondersteunende behandelingen.

 Een veelbesproken effect van venlafaxine is de mogelijke gewichtstoename. Hoewel sommige mensen juist gewicht verliezen door een verminderde eetlust, ervaren anderen een toename in gewicht, vooral bij langdurig gebruik. Dit kan te maken hebben met veranderingen in de stofwisseling, een verhoogde eetlust of verminderde lichamelijke activiteit. Het is belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden en eventuele gewichtstoename met een arts te bespreken.

De relatie tussen venlafaxine en gewichtstoename is complex en kan per persoon verschillen. Sommige gebruikers merken dat hun stofwisseling lijkt te vertragen, terwijl anderen aangeven dat ze meer trek krijgen in koolhydraatrijke voeding. Een gebrek aan energie en motivatie kan er bovendien voor zorgen dat mensen minder bewegen, wat indirect bijdraagt aan gewichtstoename. 

Stoppen met venlafaxine en afvallen

Daarentegen zijn er ook mensen die juist afvallen door een verminderde eetlust, wat vooral in de beginfase van het medicijngebruik voorkomt. Om het gewicht beter onder controle te houden, kan het nuttig zijn om een evenwichtig dieet aan te houden, regelmatig te bewegen en de voortgang met een zorgverlener te bespreken.

Alcoholgebruik tijdens het gebruik van venlafaxine wordt afgeraden. Dit komt omdat beide stoffen invloed hebben op het centrale zenuwstelsel en de combinatie de werking van het medicijn kan verstoren. Alcohol kan de bijwerkingen van venlafaxine, zoals slaperigheid en duizeligheid, versterken en kan ook de effectiviteit van het medicijn verminderen. Daarnaast kunnen sommige mensen zich emotioneel minder stabiel voelen na het drinken van alcohol in combinatie met venlafaxine.

Naast de directe effecten van alcohol op de bijwerkingen, kan regelmatig drinken de behandeling van angst en depressie bemoeilijken. Alcohol werkt in eerste instantie verdovend, maar kan op de lange termijn juist leiden tot een toename van angst en somberheid. Sommige gebruikers melden dat hun stemming sterk wisselt na het drinken, terwijl anderen aangeven dat ze sneller dronken worden dan normaal. De invloed van alcohol kan per persoon verschillen, maar om risico’s te minimaliseren wordt geadviseerd om het gebruik ervan zoveel mogelijk te beperken of helemaal te vermijden tijdens de behandeling met venlafaxine.

Venlafaxine en alcohol ervaringen

Gebruikerservaringen met venlafaxine en alcohol lopen sterk uiteen. Sommige mensen merken weinig verschil, terwijl anderen aangeven dat alcohol hun stemming negatief beïnvloedt of dat ze zich sneller dronken voelen dan normaal. Ook zijn er meldingen van versterkte angst of depressieve gevoelens na alcoholgebruik. Het is daarom verstandig om voorzichtig te zijn en indien mogelijk alcohol volledig te vermijden tijdens het gebruik van venlafaxine.

Verschillende gebruikers rapporteren dat zelfs kleine hoeveelheden alcohol al kunnen leiden tot een sterker dan verwachte reactie, zoals verhoogde slaperigheid, duizeligheid of een emotioneel onstabiel gevoel. In sommige gevallen kan alcoholgebruik zelfs het effect van venlafaxine volledig tenietdoen, waardoor de klachten terugkeren of verergeren. Omdat de combinatie voor veel mensen onvoorspelbare effecten heeft, is het raadzaam om goed naar het eigen lichaam te luisteren en indien nodig een arts te raadplegen over de mogelijke risico’s.

Het afbouwen van venlafaxine kan een uitdaging zijn. Veel gebruikers ervaren ontwenningsverschijnselen, zoals duizeligheid, misselijkheid, slapeloosheid, prikkelbaarheid en de eerder genoemde ‘brain zaps’. Het is daarom belangrijk om het medicijn geleidelijk af te bouwen onder begeleiding van een arts. Dit kan helpen om de ontwenningsverschijnselen te minimaliseren en het proces draaglijker te maken.

Venlafaxine afbouwen schema

Een veelgebruikt schema voor het afbouwen van venlafaxine is:

  • Stap 1: Verlaag de dosis langzaam (bijvoorbeeld van 150 mg naar 112,5 mg gedurende enkele weken)
  • Stap 2: Ga door met verlaging in kleine stappen, bijvoorbeeld naar 75 mg en vervolgens 37,5 mg
  • Stap 3: Halveer de laatste dosis of neem het om de dag
  • Stap 4: Stop volledig, maar wees voorbereid op mogelijke ontwenningsverschijnselen

Dit proces kan weken tot maanden duren, afhankelijk van de individuele gevoeligheid. Een arts kan helpen bij het opstellen van een afbouwschema dat past bij de persoonlijke situatie.

Venlafaxine is een effectief antidepressivum dat veel mensen helpt bij depressie en angststoornissen. Toch zijn er ook nadelen, zoals bijwerkingen en ontwenningsverschijnselen bij het afbouwen. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn en eventuele vragen of zorgen met een arts te bespreken. Door een geleidelijke en gecontroleerde aanpak kan venlafaxine een waardevolle steun zijn bij psychische klachten.

Zoek je hulp bij het afbouwen van venlafaxine? Of ben je bekend met psychische klachten waar je ondersteuning bij zoekt? Dan staat Balance voor u klaar. Onze hoogwaardige kliniek beschikt over de laatste technologieën en ontwikkelingen op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en verslaving. Neem snel contact op voor meer informatie over psychische zorg in de meest discrete vorm.

https://www.nhs.uk/medicines/venlafaxine/about-venlafaxine/#:~:text=Venlafaxine%20is%20from%20of%20a,sometimes%20anxiety%20and%20panic%20attacks.

Venlafaxine: MedlinePlus Drug Information

Venlafaxine – StatPearls – NCBI Bookshelf

Meer artikelen over Verslaving

CitalopramOzempic3cmcAfbouwen Van Antidepressiva3 MmcMidazolamKetamineRisperidon BijwerkingenConcertaPcpFlakkaAyahuascaPregabaline AfbouwenScopolamineOlanzapinePregabalinPoppersMasturbatie VerslavingLorazepam AfbouwenOpiatenKorsakov SyndroomClonidineLorazepam BijwerkingenSlaapmedicatieBenzodiazepineverslavingLiefdesverslavingBenzodiazepinen Bijwerkingen5 HtpXtcKamagraZopiclonHangxietySnusAfkicken In Het BuitenlandLormetazepamAnabole SteroidenSymptomen Van CocainegebruikAntibiotica En AlcoholZolpidemMirtazapineCocaine VerslavingAmfetamineSeksverslavingHoelang Blijft Alcohol In Je BloedFas SyndroomAlcoholistWanneer Ben Je AlcoholistAlcoholvergiftigingAlcohol En DepressieDubbele DiagnoseDetox AlcoholOntwenningsverschijnselen AlcoholAlcoholismeDe Nederlandse GgzTramadol OverdosisTramadolClonazepamOxazepamQuetiapineDrugsverslavingOxycodon Overdosis En OntwenningOxycodonDormicumTemazepamCodeineFentanylRitalinXanaxDiazepam